Vandaag donderdag, vergaderen gemeenteraadsleden over het nut van een ‘senioren wooncoach’. Een man of vrouw die ouderen helpt een ander huis te vinden dat beter past bij hun lichamelijke en geestelijke omstandigheden. Senioren willen graag thuis blijven wonen. Ze zijn verknocht aan het huis waar zij soms als jong echtpaar introkken. Maar dat huis vereist steeds meer bouwkundige aanpassingen. Verkassen op leeftijd is een moeilijke beslissing en is die passende woningen er wel. Wordt de senioren wooncoach een makelaar of een empathische overredingskunstenaar?
Initiatiefnemers van de ouderen wooncoach zijn de sociaal democratische raadsleden Rald Schalkwijk en Helma Baart. Met € 170.000 voor 2 jaar denken zij met hun wooncoach idee te kunnen starten. Een paar trapliften en een invalidetoiletje minder is zo’n bedrag rap terugverdiend.
Blijven of verkassen
Er zijn ongeveer 5 duizend 80 plussers in Leiden. Sinds de verzorgingshuizen zijn opgedoekt, wonen de meesten zelfstandig thuis. Slechts een klein percentage woont, met intensieve zorg, in een verpleegtehuis. Ongeveer de helft van deze 80-jarigen heeft een mankementje, extra zorg nodig bv. huishoudelijke hulp, begeleiding of dag verzorging soms zijn woningaanpassingen noodzakelijk. Een traplift voor de schuifelende bejaarde, hoge toiletpot om overeind te komen na toiletteren en een vlakke douchecel vloer om niet te struikelen. Deze woningaanpassingen worden, afhankelijk van het inkomen, (gedeeltelijk) gesubsidieerd vanuit de Wet Maatschappelijk ondersteuning (Wmo). Een steeds toenemend aantal ouderen echter, mits zij daartoe financieel in staat zijn, laat de gemeente vanwege hun langdurige ambtelijke procedures, links liggen. Hun geduld raakt op, zij betalen de noodzakelijke traplift zélf. Ze laten hun eigen timmerman komen voor de handgrepen bij het bad of de trap. “Hier blijf ik dus lekker de rest van mijn leven wonen’, verzuchten zij als ze de factuur betalen. Veel ouder wordend echtparen of alleenstaande worstelen met die vraag: Blijven óf verkassen? Nagenoeg ieder gesprek hierover verzandt in mitsen en maren. ‘We kijken het nog even aan’, besluiten zij na het zoveelste gesprek.
‘Dat is eigenlijk jammer’, zegt Gerda van den Berg, directeur van woningcorporatie ‘De Sleutels’. ‘Het is verstandiger om je tijdig in te schrijven (bij Woningnet) als woningzoekende. Dat is dan gelijk een mooie eerste drempel om overheen te stappen terwijl men nadenkt over de toekomst. Het duurt nog jaren, zegt men zich zelf als men zich inschrijft.
Hindernis in ‘t hoofd
De Sleutel directeur Van den Berg meent dat in Leiden voor AOW-ers met een klein inkomen in de sociale sector best wel meer geschiktere woningen beschikbaar zijn. In 2016 werd in Leiden 14% van deze woningen exclusief aan senioren aangeboden. Dit zijn woningen in complexen die zijn aangepast aan behoeften van senioren. In 2016 werden in Leiden 1128 woningen verhuurd, waarvan 16% aan 55 plussers. Woningzoekenden in Leiden stonden, voordat zij een woning kregen toegewezen, in 2016 gemiddeld 6,1 jaar ingeschreven. Mensen schrijven zich meestal in een paar jaar voordat ze werkelijk op zoek gaan naar een woning. Dat blijkt volgens Van den Berg uit de zogenaamde zoektijd. Dit is de tijd die verstrijkt tussen het moment dat woningzoekenden voor het eerst reageren op een woning die te huur wordt aangeboden, en het moment waarop ze een woning hebben gevonden. Die zoektijd bedroeg in Leiden in 2016 precies één jaar. Voor senioren (65+-ers) echter een half jaar. Van den Berg: ‘Senioren vinden dus in de sociale sector betrekkelijk snel een woning naar hun zin. Niet de beschikbaarheid van een passende woning maar afscheid nemen van het oude huis en hun vroegere leven, vormt de voornaamste belemmering. De hindernis zit in ’t hoofd. Er is een mooie begeleidende rol weggelegd voor de senioren wooncoach’.
