Professor Van Holk hield protestrede 77 jaar geleden

Als u gisteren toevallig voor het stoplicht bij het Utrechtse Veer stond en uw blik naar rechts liet dwalen, was u misschien de plaquette opgevallen ter nagedachtenis aan Prof. Van Holk. Op 26 november 1940, dus gisteren precies  77 jaar geleden,  sprak deze hoogleraar van de Universiteit Leiden een openbare protestrede uit tegen het ontslag van zijn Joodse collega’s aan de universiteit. Dat deden de profesoren Cleveringa en Barge ook, zij werden na de oorlog vereerd door een plein (Cleveringaplaats) of een straat (Bargelaan) naar hen te noemen.  Maar naar de naam ‘Van Holk’ zult u op de Leidse plattegrond tevergeefs zoeken. Wat is daarvan een mogelijke reden?

Professor Van Holk, leeropdracht ‘Encyclopaedie der Godgeleerdheid’, sprak zijn protestrede uit, uit ‘t hoofd. Anders dan zijn beide collega’s had hij geen geschreven tekst voor zich van zijn protest tegen de racistische maatregelen van de Duitse bezetter. Gelukkig maakte een student aantekeningen en die werd voorgelezen bij de onthulling van de gedenksteen, nu drie jaar geleden. De herdenkingsplaquette is ingemetseld in de muur van Plantage 26 op de hoek van het Utrechtse Veer, Van Holk woonde daar vlakbij.

En hoe verging het Van Holk verder na zijn protestrede? Op 30 mei 1942 kreeg hij ontslag op eigen verzoek, dat jaar werd de Leidse Universiteit ook gesloten, en de Nazi’s arresteerden hem. Hij heeft de oorlogsjaren, tot de bevrijding in mei 1945, doorgebracht in gijzeling kampen in Haaren en Sint Michielsgestel. Na de oorlog keerde Van Holk terug naar de universiteit. In 1964 ging hij met emeritaat. Hij overleed in 1982 op 88-jarige leeftijd.

Elk jaar herdenkt de universiteit het moedige optreden van haar hoogleraren en de slachtoffers van de oorlog op 26 november in de Cleveringarede. Omdat 26 november dit jaar op zondag viel, werd Cleveringarede maandag jl. gehouden.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *