In ‘De ontmanteling van de democratie’ beschrijft Marcel ten Hooven hoe ‘de kunst van het samenleven’ verstoord raakt én wat er aan te doen. “Zorg, ergernis en engagement waren mijn drijfveren voor het schrijven van het boek”, vertelt de auteur na zijn interessante presentatie bij Kooyker donderdagavond.
Zorg, omdat te veel macht gaat naar alleenheersers zoals Trump en Erdogan en, dichterbij, de politieke leiders van de EU-landen Polen en Hongarije. Aan hen wordt nauwelijks of geen tegenmacht geboden, door het monddood maken van rechters en de vrije pers. En ergernis, vervolgt hij, over de wijdverbreide vergissing dat democratie niet meer dan een ‘structuur’ is en aanwezigheid van dit stelsel garant staat voor een democratisch staatsbestel. Democratie wordt vaak omschreven als een manier om een meerderheid te vormen, maar ten Hooven vindt de bescherming van minderheden, waartoe iedere burger behoort, het wezen van de democratie. Fatsoen, tolerantie en inschikkelijkheid zonder wantrouwen horen bij democratie.
Wie bedreigt de democratie en wat zijn hun motieven? Ten Hooven laat zich niet tot psychologiseren verleiden. Liever antwoordt hij op de vraag: wát bedreigt de democratie? “Het populisme, politici die zich erop beroepen de volkswil te verwoorden”. Politici als Geert Wilders en Thierry Baudet die zich aanmatigen wél in andermans brein te kunnen kijken en hun mening te verwoorden. Zij spelen in op het gevoel bij kiezers: “Ze doen toch niet wat ik zeg”, en zetten zich af tegen ‘de elite’: rechters, regering, pers en omroep.
Ten Hooven zet alles in zijn boek inzichtelijk op een rijtje, elke bladzijde geeft de lezer te denken. Zijn voorbeelden zijn een feest van herkenning. Een boek over problemen en de oplossingen. ‘De ontmanteling van de democratie. Hoe de kunst van het samenleven verstoord raakte en wat eraan te doen, door Marcel ten Hooven, Uitgeverij Arbeiderspers 235 blz. € 19.99
