Als u dit vrolijke gezelschap op deze foto tegenkomt, meestal in de buurt van een vergaderlocatie, neemt u geen aanstoot als zij bij uw nadering zachter gaan praten. Het zijn de onderhandelaars voor een college akkoord, gemeentepolitici van D66, GroenLinks en VVD en luistervinken kunnen ze even niet gebruiken. Wát ze zeggen, is geheim, maar wáárover ze praten staat in een ambtelijke nota. Op blz. 1 ervan staat: “Als u zo doorgaat, komt u geld tekort in 2022”.
Drie onderwerpen, politici spreken graag over ‘uitdagingen’, worden behandeld: Verstedelijking (bouwen voor wie en waar), verduurzamen (CO2 besparen en woning isoleren) en het sociaal domein (iedere Leidse burger moet volwaardig kunnen meedoen).
U doet ‘t geweldig, de hoogste ambtenaar zwaait zijn politieke bazen lof toe. Maar als het volgende college van B.&W op de zelfde voet doorgaat, komt de gemeente op het einde van haar zittingstijd miljoenen tekort. Het NUON-potje (verkoop aandelen energiebedrijf) is opgesoupeerd, de inkomsten uit de precario rechten op kabels en leidingen, stoppen volgend jaar. Wel verwacht de gemeente meer geld uit het gemeentefonds helaas bij lange na niet genoeg om de kosten te dekken van voortzetting huidige beleid.
De Leidse woningmarkt staat onder druk. Huizen worden boven de vraagprijs verkocht, jarenlang wachten (jonge) mensen op sociale huurwoningen en voor kamers worden woekerprijzen gevraagd. Bouwen dus, maar waar?
In Leiden, ca. 123.000 inwoners, staan ongeveer 55.000 woningen. Door bevolking samenstelling veranderingen en economische groei moeten er volgens het ambtelijk rapport vóór 2030 ca. 8.000 woningen bij gebouwd worden, waarvan de helft uiterlijk 2022. Er zijn maar een paar plekken waar op flinke schaal iets kwalitatiefs gebouwd kan worden. Langs de Plesmanlaan, de Willem de Zwijgerlaan, in de Lammenschansdriehoek, op het Werninkterrein en aan de Rooseveltstraat. Waarvan de laatste locatie gezien te verwachten procedurele complicaties in tijd nauwelijks uitvoerbaar lijkt.
De meest prominente én ingewikkeldste ontwikkellocatie is het stationsgebied. Het stationsgebied, het knooppunt voor ontsluiting van stad en regio voor trein en bus, kan ook (meer) woningen, fietsenstallingen en groen herbergen. Is mogelijk hier een compact inpandig busstation te bouwen? Meer woningen, minder winkels en kantoren.
En voor wie gaat de gemeente bouwen? De gemeente heeft weinig eigen grond en weinig eigen geld. Private investeerders en woningcorporaties, zijn nodig. Maar hoe hen te verleiden te investeren in het type woningen waaraan in Leiden de grootste behoefte bestaat? En wie kan de huur of koopsom betalen? Volgens Hugo Priemus, emeritus hoogleraar Volkshuisvesting aan de TU Delft, moet Leiden de woningbouw de komende jaren in regionaal verband ontwikkelen. “Woningbouwprogramma’s moeten niet te star aan gemeenten worden gekoppeld”, zegt hij.
Onder tussen werkt demissionair wethouder Robert Strijk als informateur van het aanstaande D66, GroenLinks en, VVD college. “De foto is gemaakt tijdens een overlegpauze in het park van Oud-Poelgeest”, vertelt hij. Het was juist ‘open dag’ voor paartjes met trouwplannen. “Wij zagen hierin een treffende symboliek’.