Voor de dodenherdenking in de Pieterskerk op 4 mei waren dit jaar de journalisten Frits en Barbera Barend uitgenodigd. In emotionele voordracht van vader en dochter vertelden zij de geschiedenis van hún Joodse familie en over de opleving van het antisemitisme. Aansluitend op deze plechtigheid werd een stille tocht gehouden naar het oorlogsmonument bij Molen de Valk waar om 20.00 uur 2 minuten stilte gehouden voor hen die vielen voor vrijheid en recht.
Waarom gaven de ouders van Frits Barend (1947) hem geen traditionele joodse naam, Bram of Mozes bijvoorbeeld? “Mijn moeder wilde voorkomen dat met mijn voornaam mijn Joodse afkomst bekend werd ”, vertelt Barend. Zij was bang dat het antisemitisme uit de jaren ‘30 en ‘40 van de vorige eeuw, weer de kop zou opsteken. “Toen ik, samen met Henk van Dorp dagelijks op de TV in een talkshow te zien was, waarschuwde zij mij. ”Blijf toch uit de publiciteit, jongen, je bent een Jood, kwetsbaarder dan anderen, je kan maar nooit weten”. Maar ik lachte het weg, het waren de ’60-er en ’70-er jaren. Wij geloofden destijds aan een maakbare samenleving. Jodenhaat, antisemitisme, behoorde toch tot het verleden.
“Mijn volledige naam is Frits Jelle Barend”, vervolgt hij. Ik ben vernoemd naar de boer Jelle die met zijn vrouw Jeltje de Vries-Haga in Oudega (Friesland) mijn ouders en mijn oudere broer een onderduik adres in de laatste oorlogsjaren verleenden.
Anno 2018 marcheren er geen bruinhemden noch Nazi georiënteerde knokploegen in Amsterdam. Maar joodse synagogen worden bewaakt, rustig en veilig eten in een joods restaurant is er niet bij en een keppeltje dragen op straat wordt ontraden. Het antisemitisme is teruggekeerd in Nederland. Is het via de Islam of door de aanhang van recht georiënteerde nationalistische bewegingen?
