Kinderen zijn ons kostbaarste bezit. Als kinderen onhandelbaar gedrag, psychische stoornissen vertonen, (licht) verstandelijk beperkingen hebben zoeken de ouders hulp. Maar aan die toegang tot de hulpverlenende instanties loopt niet goed. De financiering van de jeugdzorg, sinds 2015 in handen van de gemeente, verstoorde de dienstverlening. De gemeenten, waaronder Leiden, waren verlekkerd op het budget, want zij meenden het allemaal beter te kunnen dan ‘Den Haag’. Maar nu zitten Leidse kinderen op behandeling te wachten.
De conclusies van de Rekenkamercommissie (RKC) die zij donderdag aan de gemeenteraad rapporteerde, logen er niet om. De toegang tot jeugdhulp organisaties loopt op verschillende plaatsen vast, met wachtlijsten tot gevolg. De gemeente heeft óf te weinig ‘zorgplaatsen’ ingekocht óf aan specifieke opvoeding over het hoofd gezien. Wanhopige ouders krijgen de boodschap: “Sorry, geld, uw kind moet wachten”.
Huisarts
Naast het knelpunt toegang tot de zorg, wijst de RKC ook op (on)vindbaarheid van de hulp. De gemeente Leiden stelde bij inwerkingtreding van de tweede fase van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) acht Jeugd en Gezin team (JGt) in, het zijn er inmiddels zes, die de poort tot de Jeugdzorg moesten vormen. Maar ouders met opvoedingsproblemen gaan naar de huisarts, meldt de Rekenkamer in z’n rapport. De Jeugd en Gezin team vragen aan de huisartsen om ouders als je blieft naar hen door de sturen, vertelden de onderzoekers. Doorverwijzingen naar verwijzers? Tijdverlies, t extra werk genererend tot gevolg. De RKC wilden dolgraag meer contacten met huisartsen en ook de raadsleden popelden meer informatie van huisartsen te krijgen. Maar deze oude en vertrouwde poortwachters van onze zorg hebben het veel te druk voor enquêtes en voor de hand liggende onderzoeksvragen van raadsleden.
Dubbele petten en regie
De Rekenkamercommissie signaleert dat jeugdhulpverlener een drager is van dubbele petten. Dat zij in een spagaat zitten tussen behoud van een goede relatie met de ouders en het belang van het kind. Wat doet de hulpverlener als hij rode handafdrukken en striemen ziet op de arm van zijn cliënt/kind?. Blijft hij de adviseur in de gezinssituaties of blaast hij zijn zorgvuldig opgebouwde vertrouwensrelatie op door aangifte te doen voor mishandeling. De Rekenkamercommissie: Problemen met een kind gaan vaak samen met andere gezinsproblemen zoals : schulden, werkloosheid, chronische ziekte en de oudste zoon is ook nog met de politie in aanraking geweest vanwege drugs. De werkwijze van hulpverleners in zo’n gezin zou moeten zijn in zo’n ‘multi-problem-gezin’ dat een van de hulpverleners de regie van alle betrokken collega’s op zich neemt. Eén hulpverlener als aanspeekpunt, de gezin regisseur. Dat lukt maar niet, aldus de RKC. “Er is onduidelijkheid wie de regie heeft”, constateert de Rekenkamercommissie.
De Rekenkamercommissie adviseert de gemeenteraad: “Haar begroting te baseren op het toekomstige beroep op jeugdhulp”. In gewoon Nederland: ‘meer geld’. Geld dat eiste de FNV ook maandag jl. toen rond het Binnenhof demonstreerden. Niet voor meer loon. Maar geld voor verlaging van werkdruk, vermindering van administratieve rompslomp en stoppen met de aanbestedingswaanzin.
