Het aantal daklozen in Leiden neemt toe, de gemeente onderzocht de oorzaken. In maart dit jaar vonden ca. 100 alleenstaanden zonder huis onderdak in de ‘De Binnenvest’, waaronder 10 jongeren tussen 18 tot 27 jaar. Deze groep baart de grootste zorgen. In maart ’18 verbleven ook 25 gezinnen, die op straat waren gezet, in z.g. contingent woningen. Uit het onderzoek bleek ook dat B.&W. middelen die haar ten dienste staat de instroom van daklozen te beperken, soms onbenut laat.
In ‘De Binnenvest’ melden zich de kwetsbaarste mensen van onze samenleving, de meeste met ernstige geestelijke gezondheid klachten en/of licht verstandelijke beperkingen. Zij redden het gewoon niet alleen. Onder hen veel zorgmijdersj. Ondanks de oplevende economie is de oorzaak van de toename ook toe te schrijven aan financiële en huisvestingsproblemen. Veel van deze mensen met GGZ-problematiek werden vroeger opgenomen in residentiele voorzieningen. Maar die sluiten hun deuren. Ze worden op straat gestuurd met de boodschap niet te vergeten medicijnen in te nemen.
De grootste groep daklozen in de Binnenvest zijn alleenstaanden, overwegend mannen in de leeftijdscategorie 30 tot 59 jaar. Bij driekwart van hen zijn psychische problemen geconstateerd of worden deze vermoed. Schulden problematiek speelt eveneens bij ongeveer de helft van hen.
Gezinnen die op staat gezet worden, daarvoor zorgt de gemeente razendsnel voor een woning. De woningcorporaties hebben een aantal gereserveerd, de z.g. contingent woningen. Het zijn vaak éénoudergezinnen, schulden problematiek is hier de voornaamste factor van dakloosheid. Maar soms ook verslaving. Gezinnen die het overkomt zijn steeds vaak gezinnen met een niet-westerse achtergrond. Terugkeerders of statushouders, een gezinshoofd met oorlogstrauma’s.
Jongeren (18-27 jaar) komen in eerste instantie ook in de tijdelijke opvang van ‘De Binnenvest’ terecht als zij geen (brief)adres hebben. Die is noodzakelijk om een uitkering aan te vragen. ‘De gemeente zou hierbij procedureel wel eens wat soepeler kunnen zijn, melden de onderzoekers. Onder de jongeren is bijna 50% vrouw. Voor jongeren is verblijf in de centrale opvang funest, hier komen zij soms met drug in aanraking. Psychiatrische – en verslaving problematiek zijn de voornaamste oorzaken dat jongeren afgleden in de maatschappij. Relatieproblemen, ruzie met ouder of verzorgers is ook een belangrijke factor. Soms belanden jongeren op straat omdat hun inwoning een korting betekent op de uitkering van de hoofdbewoners.
Kostendelersnorm
Als meer volwassenen een zelfde woning delen, wordt de bijstandsuitkering aangepast. Volgens de onderzoekers is deze kostendelersnorm een belangrijke oorzaak voor dakloosheid van jongeren. Hun ouders en ook hun netwerk wordt gekort op de uitkering of toeslagen als zij (weer) komen inwonen. Vroeger waren er nog de z.g. ‘respijthuizen’ waar jongeren als overgang, een tijdje terecht konden voordat zij weer thuis gingen wonen. De Leidse gemeenteraad nam in 2016 een gedoogaanpassing aan voor een overgangsperiode van een half jaar. ‘Maar die maatregel lijkt niet volledig bekend bij de ambtenaren’, staat in het rapport van de DSP-groep. Vanaf 2021 zijn de regiogemeenten zelf verantwoordelijk voor de bij hun ingeschreven ‘inwoners’ die dakloos zijn.
