Leiden is één van de klant onvriendelijke gemeenten in Nederland waar paspoorten, rijbewijzen en parkeerbonnen uitsluitend met de pinpas betaald kunnen worden. “Er is altijd een mouw aan te passen”, was het commentaar van de gemeente op een artikeltje in het Leids Nieuwsblad dit voorjaar hierover. Onze gemeente vroeg haar belangenvereniging, het VNG, om advies die op haar beurt Europese Centrale Bank (ECB) om raad vroeg. Hun advies: ’Cash moet kunnen en burgers hoeven daarvoor geen bijzonder reden te geven’.
Het was een Leidenaar die twee jaar geleden ‘de kat de bel aanbond’. Onze cash liefhebbende stadsgenoot protesteerde, maar te vergeefs en werd geen andere keus gelaten dan met z’n pinpas zijn uittreksel uit het bevolkingsregister afrekenen. Hij schakelde de ombudsman in en die bracht de bal aan het rollen.
Sinds 2015 kan men in Leiden niet meer met baar geld betalen voor paspoort, rijbewijs, uittreksel bevolkingsregister, parkeerabonnementen etc. etc.. Daarmee houdt de gemeente onvoldoende rekening met ouderen, visueel of verstandelijk gehandicapten en daklozen, vindt de ombudsman. In Leiden kan daar de groep buitenlandse studenten aan toegevoegd worden. Er zijn ook mensen die liever niet pinnen omdat zij dan beter zicht houden op hun eigen financiële positie houden; het geld in hun portemonnee is hun boekhouding. Maar ook uit privacy overwegingen zijn er bezwaren tegen pinpas betalingen; men laat een ‘digitaal spoor’ achter.
Daar heeft Leiden en tenminste nog acht Nederlandse gemeenten echter geen boodschap aan. Volgens de Volkskrant hebben ook Tilburg, Geldermalsen, Ommen, Deventer, Grou en Amersfoort de kassa bij publieksbalies afgeschaft. “Er is nog nooit over geklaagd”, zeggen gemeente woordvoerders. “Burgers zijn op tijd gewaarschuwd bij de aanvraag van een paspoort of rijbewijs”, zeggen collega’s.
Veiligheidsredenen
‘U kunt uit veiligheidsredenen alleen met pinpas betalen’, staat op het bordje in het Stadsbrouwhuis. Veiligheid, tijd- en kostenbesparing zijn de belangrijkste argumenten voor gemeenten om contant betalen bij publieksbalies af te schaffen. ‘De kassa’s hoeven niet meer na sluitingstijd te worden opgemaakt en het geld bij de bank afgeven is ook niet meer nodig. Dat is kassa!
De Nationale Ombudsman, De Nederlandsche Bank en de minister van Binnenlandse Zaken bekritiseren steden als Leiden, zij bepleiten keuzevrijheid. De Nationale Ombudsman vindt dat betalen met contant geld mogelijk moet blijven omdat er burgers zijn die om uiteenlopende redenen niet willen of kunnen pinnen, zoals ouderen, verstandelijk of visueel beperkten en daklozen. Zeker instanties met een monopoliepositie, zoals een gemeente, moeten keuzevrijheid bieden.
De gemeente om commentaar gevraagd reageert: “Wij hebben kennisgenomen van het standpunt van de Europese Centrale Bank. We garandeerden, net als voorheen dat er altijd een oplossing wordt gezocht als iemand niet kan of wil pinnen. We onderzoeken nu of onze huidige werkwijze aangepast moet worden en zo ja, op welke manier.” “In uw kwalificatie als klantonvriendelijke gemeente herkennen wij ons niet. We hebben geen klachten gehad over ons beleid.
