Mevrouw Yvonne van Rijswijk (67) is lichamelijk gehandicapt, geboren met een open rug groeide haar ruggengraat krom. Zij beweegt zich uiterst moeizaam. In de loop der jaren werden in en rond haar Meerburgse woning voorzieningen aangebracht opdat zij in haar huis kon blijven wonen. Aanvragen voor woningaanpassingen op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) honoreerde de gemeente prompt. Maar met het aanbrengen van al die voorzieningen werd uit het oog verloren dat de behuizing voor deze vrouw met beperkingen echt niet meer passend was.
De Wmo die in 2007 werd ingevoerd, verplicht de gemeente voor haar burgers met een beperkingen voorzieningen te treffen om hun leven met ongemakken zo goed mogelijk te compenseren. Op grond van het compensatiebeginsel werden handgrepen in het toilet aangebracht, een schuurtje gebouwd in de tuin als stalling voor haar scootmobiel, tuinonderhoud etc. etc.. Zij kreeg vier uur wekelijkse hulp in het huishouden. Haar Meerburgse woning uit de jaren ’30 van de vorige eeuw was verre van comfortabel, tochtig en slecht geïsoleerd en met een gaskachel nauwelijks warm te stoken.
“Ik ben altijd hard geweest voor mij zelf”, zegt zij, “klagen helpt niet, dat werd mij al vroeg bijgebracht”. “En die handicap, die heb ik al mijn hele leven”. Na elke woningaanpassing, nam de installateur afscheid met de zelfde retorische vraag: “Gaat het zo beter, mevrouwtje?”
Maar het ging al jaren niet beter met mevrouw Van Rijswijk, haar leeftijd én handicap in een krappe woning verergerden haar immobiliteit. Ouderen en mensen met een beperking moeten zo lang mogelijk in de hun vertrouwde omgeving blijven wonen, is het overheidsbeleid. Omringd door mensen die naar elkaar omzien, staat in nota’s. In Leiden werden in een sneltreinvaart verzorgingshuizen met (aanleun) woningen gesloten of omgevormd. Lorentzhof, Rijn en Vliet en de Robijn, werden óf verpleeghuizen óf studentenhuisvesting soms woningen voor statushouders.
Ziekenhuisopname
Natuurlijk wil Van Rijswijk in haar eigen huis blijven en het liefst omringd door zorgzame mensen. Als laatste had zij echter zelf in de gaten dat met haar verslechterde lichamelijke situatie echt niet meer zo kon. Zij raakte in een sociaal isolement en werd ziek. Een ziekenhuis opname volgde, maar na een opname volgt ontslag.
‘Dat kan zo niet langer’, dacht de sociaal werkster van het Sociaal wijkteam die Van Rijswijk na haar de ziekenhuisverblijf bezocht. Maar het koste haar heel wat overredingskracht haar cliënt tot verhuizen te bewegen. Van Rijswijk nam alle woonongemakken voor lief, ze zag op tegen verandering. Ook al kon de thuiszorg vanwege de afmetingen van haar badkamer haar alleen maar een ‘kattenwasje’ geven .
In augustus 2018 verhuisde Van Rijswijk naar een ruim twee kamer appartement in de Parelvissers. “En weet u wat ik het fijnste vindt van mijn nieuwe woning?” “De douche, als het warme water over mijn schouders stroomt, verdrijft het mijn pijn en word ik heerlijk warm”.
Deze publicatie is mogelijk gemaakt door subsidie van het Leids Media Fonds. Volgende week een artikel over mantelzorg.
