“Ik denk niet dat meneer Zoet* nog komt”, zegt hulpverlener Frits Biesjot, van het Sociaal wijkteam (Swt) de Mors belast met onder andere de taak mensen in financiële problemen te helpen. “Je verhaal doen over je leven waarin veel misging, is te confronterend voor hem”.
Het kostte Biesjot indertijd veel moeite contact te leggen met Zoet. Biesjot: “Ik werd getipt door de wijkbeheerder van woningcorporatie Portaal dat een van zijn huurders vanwege een half jaar huurachterstand uit huis gezet zou worden”. “Ik er meteen op af, maar er werd niet opengedaan. Dus stopte ik een handgeschreven briefje in zijn brievenbus met mijn hulp aanbod”. “Ik was ‘t al een beetje vergeten, toen ik weken later een telefoontje kreeg”.
Hem zo kort mogelijk gelegenheid biedend van gedachten te veranderen, stond Biesjot de volgende dag op de stoep. Een vrijwilliger van Schuldhulpmaatje werd ingeschakeld, contact gelegd met de Stadsbank en Portaal geïnformeerd. Onder voorwaarde dat Zoet meewerkte, was de huisuitzetting van de baan.
Sociaalwerkers van Leidse Swt’s hebben hun handen vol aan schulden problematiek. In Nederland, en waarschijnlijk ook in Leiden, heeft één op de vijf gezinnen problematisch schulden. Eind 2018 zaten bij de Stadsbank 799 Leidse huishoudens in een (intake) traject bij de Stadsbank. Zij worden vaak bijgestaan door vrijwilligers van Schuldhulpmaatje en Humanitas.
Hulpverlener als Biesjot nemen contact op met de schuldeisers. Met het overzicht van de schulden voeren zij overleg een betalingsregeling te treffen. Schuldeisers nemen soms een betaling van 50% voor lief met in hun achterhoofd: ‘beter iets dan niets’. “Ik voel mij soms Robin Hood bij het kortingen bedingen op de schulden”, grapt Biesjot.
Houtje bijten
Als schuldeisers akkoord zijn en betrokkene voldoet drie jaar lang aan zijn verplichtingen, wordt hem vaak de restschuld kwijtgescholden. Gedurende 3 tot 5 jaar moet hij zijn maximale verloscapaciteit inzetten, op een ‘houtje bijten’. Als dit minnelijk traject niet lukt, is het wettelijk traject het laatste redmiddel, de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen ( WSNP), die loopt via de rechtbank. Een bewindvoerder wordt aangewezen, die beslissingen neemt. De bewindvoerder wordt door de gemeente uit bijstand geld betaald en Leiden zag in 2017 met lede ogen dat zij hieraan bijna een miljoen euro aan kwijt was. “Mensen met schulden schuiven problemen voor zich uit, ze dichten het ene gat met het andere”, zegt Biesjot. “En in paniek maken zij de verkeerde keuzen”
Het aantal mensen met schulden verschilt niet zo veel met vroeger, is de verrassende uitspraak van Biesjot. “Mensen met een gat in de hand zijn er altijd geweest”. Maar de huidige cliënten zijn steeds vaker ‘veel-probleem’ gezinnen, werkloosheid, scheiding, ziekte problemen met kinderen etc. etc. “En soms tref ik ook nog mensen die overal lak aan hebben, ze vertellen dat zij gisteren avond lekker zijn wezen stappen, om hun zorgen te vergeten. Ik heb toch ook recht op een beetje plezier, zeggen ze dan. Biesjot: “Stress maakt dom”. * De naam Zoet is een gefingeerde naam
Deze publicatie werd mogelijk gemaakt door een subsidie van het Leids Media Fonds, de volgende week de mantelzorger
