De Stichting Militair Indië Monument Leiden stelde een expositie samen over de 26 uit Leiden afkomstige militairen die in voormalig Nederlands-Indië sneuvelden bij de ‘politionele acties’ tussen 1946 en 1949. Deze expositie is tot en met 5 september 2019 te zien in de Hal van het Leidse Stadhuis. Burgemeester Lenferink verrichtte de openingshandeling door een verhalenbundel over deze periode in ontvangst te nemen. Voor de Leidse veteranen Bram Habaken (1925) en Wim Bruijn (1928) zijn het meer dan papieren getuigenissen.
Uit respect voor hun omgekomen kameraden willen beide dienstplichtig militairen zich wel voor de vitrine laten fotograferen. “We kwamen op voor ons nummer en hoewel er na de saaie oorlogsjaren wel ‘t avontuur lonkte, móesten wij gewoon”, zeggen beiden. De duur van onze dienstplicht was niet te voren bepaald, we dienden voor Koningin en Vaderland 3 jaar en langer. In 1949 droeg de Nederlandse regering de soevereiniteit aan de Indonesische leider president Soekarno. Zonder af te doen van enig respect voor hun strijdmakkers, zien beide veteranen nu terug op de politionele acties als een foute koloniale oorlog.
Indië verloren, rampspoed verloren
Na de Japanse bezetting van Nederlands Indië overhandigden de Japanners de regering in 1945 over aan de oorspronkelijk bewoners en niet aan het (koloniale) Nederlands gezag. “Indië verloren, rampspoed verloren”, zie men in Nederland omdat met het kolonie verlies van een grote inkomstenbron wegviel. Dus trachtte Nederland met politionele acties, een verhullend woord dat beter klonk dan koloniale oorlog, Nederlands Indië terug te veroveren. Op enig moment waren er 400.000 manschappen bij de gewapende strijd betrokken. Beide Leidse veteranen willen niet veel kwijt over wat zij daar meemaakten. Vergeten? “Proberen weg te stoppen”, zeggen zij. Maar toch zien soms in visioenen bepaalde beelden nog terug. “Laat ik dit er over zeggen: geen vrolijke beelden”
De terugkomt in Nederland was een koude douche. Geen spoor van erkentelijkheid dat wij jaren ons leven in de waagschaal legden voor ons vaderland.”. “We werden in de haven afgemarcheerd naar de bus voor Leiden”. “Ingerukt, mars.” En wat denkt u als u leest van uitgezonden militairen naar Afghanistan die terugkomen en behandeld worden met post traumatische stress? “Dat woord bestond nog niet, dus kun je er ook geen last van hebben”, antwoorden zij”. Zij zijn echter zeer verguld dat de overheid in dat opzicht haar leven heeft gebeterd en er tegenwoordig wel aandacht en waardering schenkt aan het menselijk aspect van veteranen. De expositie is tot en met 5 september 2019 te zien in de Hal van het Stadhuis van Leiden (ingang Stadhuisplein). Met afbeeldingen en documenten geeft de stichting een gezicht aan de gesneuvelde militairen. Militair Museum Bronbeek en de Gemeente Leiden maakten de expositie mede mogelijk. De jaarlijkse herdenking vindt plaats op donderdag 5 september om 20.00 uur. Gastspreker is de minister van Defensie, mevrouw Ank Bijleveld-Schouten
