Studenten wetenschappelijk medewerkers uit het hele land protesteerden maandag bij het Gerecht tegen de verschuiving van universiteitsgeld van de geesteswetenschappen naar de bètavakken. Op het zelfde moment, op steenworp afstand in de Pieterskerk, werd het Leids universitair jaar geopend met minister Van Engelshoven. Boegbeeld van het bezuinigingsverzet is professor Remco Breuker van Korea studies: “Er is geen tegenstelling binnen de universiteit, er is een conflict met politiek Den Haag”. Bovendien probeert de regering 1,15 miljard euro werkdruk verlichtingsgeld ons door de neus de boren.
Het aantal belangstellenden in de Pieterskerk dat was gekomen om naar minister Ingrid van Engelshoven (D66) en rector magnificus Carel Stolker te luisteren, ongeveer 1.400, ontliep het aantal actievoeders, ca. 1.000, niet zo veel. In de kerk heerste een bedaarde stemming, de sfeer op het Gerecht enthousiast en strijdvaardig. Geesteswetenschappen, de talen studies, geschiedenis, filosofie en theologie moeten van de regering geld inleveren. Met dit geld wil de minister de faculteiten van de bètavakken spekken waar wiskunde, natuurkunde en scheikunde gegeven worden.
Waarom maakt deze keuze? Bètavakken zijn belangrijk voor technische functies, die tak van wetenschap promoten heeft de voorkeur van de regering. Wiskunde voor berekeningen, digitale technologie en natuur- en scheikunde voor industriële processen. Jarenlang hebben achtereenvolgende regeringen bij middelbare scholieren ‘t er in geramd dat techniek de toekomst heeft, er een baan op je staat te wacht als je afgestudeerd bent. Nogal wiedes dat de vraag naar deze studies steeg. Maar waarom mogen de studies van geesteswetenschappen, talen, filosofie, sociologie en psychologie niet onder deze groei lijden? Deze wetenschappen bestuderen de samenleving, stellen vragen van maatschappelijk belang. De technische ontwikkeling van de internet, facebook en google kan niet los gezien worden van haar maatschappelijke gevolgen. Industriële processen en de bouw van infrastructuur heeft invloed op het milieu, migratie gevolgen voor arbeidsmarkt en groeiende ongelijkheid. Is geld voor een brug bouwen belangrijker dan armoede te bestrijden?
De universiteiten zitten politiek een beetje in het verdomhoekje. De sfeer tussen de universiteiten en de regering is nog nooit zo slecht geweest, zeiden zij bij ’t Gerecht. Is het deel van de rondedans om de pot met geld? Thierry Baudet van het Forum voor democratie noemde de universiteiten ‘ondermijnend’ en een links bolwerk. In een recente toespraak vergeleek Rob Jetten (D66) de universiteiten met ‘Duckstad’, de fictieve stad van Walt Disney waar oom Dagobert Duck zich ruggelings wentelt in bergen geld.
Rector magnificus Carel Stolker van de Leidse universiteit wil dát wel even recht zetten. “Natuurlijk hebben wij veel bezit en geld, dat zit in stenen en in reservepotjes met investeringsbestemmingen”. Stolker sympathiseert met de protesten, hij wil tegenstellingen binnen zijn universiteit voorkomen, hij ziet meer in overleg met de minister om de bezuinigingen op een evenwichtige manier af te wentelen.
