“Een mens is een bijzonder dier”, zegt David van Bodegom bij de presentatie van zijn boek ‘Het geheim van de Schildpad’. Van Bodegom, arts en verouderingswetenschapper bij Leyden Institute of Vitality and Aging is een aangename verteller. Waarom kan een schildpad 250 worden, een muis nauwelijks 2 jaar oud en begint de mens op z’n 60ste af te takelen? De auteur trekt parallellen tussen in het dierenrijk en het menselijk verouderingsproces. Wat kunnen wij leren van een mossel, aap, honigbij en schildpad?
Het lichaam van elk dier leeft net lang genoeg om zich voort te planten, niet veel langer want onderhoud van een lichaam is kostbaar en het slijt. Muizen hebben aan twee jaar genoeg en het menselijk lichaam heeft een goede kans zestig jaar mee te gaan. In die tijd kan het zijn biologische taak volbrengen, voortplanten en zorgen voor (klein) kinderen. Met geluk en zorg kan in uitzonderlijke gevallen ons lichaam wel 120 jaar meegaan, volgens Van Bodegom.
Na zijn boeiende exposé over de langlevendheid in het dierenrijk zou de ongeduldige lezer graag doorbladeren naar de laatste hoofdstukken, maar bedwing je nieuwsgierigheid, volg de verhaallijn de langlevendheid in het dieren- en mensenrijk samenkomen. Hoe komt het dat zelfde diersoorten one verschillende omstandigheden ouder worden? Net als bij de mens wordt de ene krap 70 jaar en de ander 90 waar ligt dat aan en is beïnvloedbaar?
Verouderen is geen ziekte
In ieder mens zit een stukje dat helemaal niet veroudert, onze geslachtscellen, zij gaan eeuwig mee. We beschikken echter over wegwerplichaam dat het omhult en die veroudert en sterft uiteindelijk. En waarom is de ene mens op z’n zestigste volledig opgebrand en de ander nog jaloersmakend kwiek en vitaal? “Als we het even akelige ziektes buiten beschouwing laten, is slijtage de oorzaak, aftakeling veroorzaakt door externe omstandigheden, aldus de verouderingsdeskundige Van Bodegom.
De beekparelmossel wordt 29 jaar oud in het warme water van Spanje, in het koude water van Rusland heeft die een goed kans 200 jaar te worden. Bij een experiment waar de ene groep apen 30% minder te eten kreeg dan groep twee, leefde de eerste groep jaren langer. In een studie met honingbijen werd de helft van de diertjes uitgerust met kleine gewichtjes aan de vleugels. De vliegende gewichtheffertjes legde het eerste het loodje. De hazelmuis, een klein knaagdiertje die een winterslaap houdt, leeft gemiddeld 6 jaar langer dan zijn grijze soortgenoot, niet zo’n slaper, die nauwelijks twee wordt. De schildpad doet alles op z’n gemak, geen stress bij Harry de schildpad die Darwin meenam van de Galapalos eilanden en in een Australische dierentuin 252 jaar werd.
Moeten we nu ook in de poolzee gaan zwemmen als die forel, na de Kerst een winterslaapje inlassen tot de voorjaarsvakantie, jezelf een beetje verhongeren en zonder een onsje vet door het leven gaan en altijd rustig aan doen? Van Bodegom komt in zijn prettig leesbare boek met praktische leefstijl adviezen. ‘Het Geheim van de schildpad wat dieren ons leren over lang leven’. Uitgegeven door Atlas contact. Paperback. 171blz. Prijs € 19,99
