In de gemeente Leiden gaat jaarlijks een bedrag om van ongeveer 500 miljoen. Voor het komend jaar denkt de gemeente ca. 22 miljoen meer te moeten uitgeven. Het stadsbestuur krijgt in 2020 aanzienlijk minder inkomsten van haar hoofdsponsor, het rijk. De kosten van onder andere Jeugdzorg, Zorg en Welzijn blijven maar stijgen. Meer lenen is geen optie. In vergelijking met andere middelgrote steden leent Leiden al veel. Bijsturen luidt het devies van B.&W, dat klinkt ook veel aardiger dan bezuinigen.
‘Bijsturing is nodig om te zorgen dat de gemeente ook in de toekomst de noodzakelijke zorg en ondersteuning kan bieden aan kwetsbare inwoners van de stad’, schrijft B.&W. in de begroting 2020-2023. Volgens wethouder Marleen Damen is Leiden van oudsher een sociale stad en zij wil dat ook zo houden. Maar om de voorzieningen van onze sociale stad in stand te houden, moet 1 miljoen op de ziektekosten van de minima, die de gemeente nu betaalt, bezuinigd worden. Met deze inkomstenverlaging van onder andere bijstanders brengen wij hen op het zelfde niveau als in andere steden, motiveert de sociaal democratische bestuurder haar keuze. De Leidse minima kregen voorheen dus te veel, ze werden in de watten gelegd.
De toenemende vraag van huishoudelijke hulp, vervoersvoorzieningen, dagverzorging, scootmobiels etc. etc. kan de komende jaren niet meer betaald worden met de middelen die het rijk verstrekt, waarschuwt het college. ‘Als we niets doen, levert dit Leiden in 2020 een tekort op van ca 3 miljoen, oplopend naar 5,4 miljoen in 2023. We moeten wel met financiële bijsturingsmaatregelen de tekorten opgevangen’.
Eind 2017 hadden gemeenten met 100.000 tot 300.000 inwoners, zoals Leiden, gemiddeld een netto schuld per inwoner van € 2.541 (bron: waarstaatjegemeente.nl). De gemeente Leiden had per eind 2018 een netto schuld per inwoner van € 3.089. Dat is relatief hoog. En de verwachting is dat dit in de nabije toekomst dit vanwege de dubbele vergrijzing verder stijgt. Nee, lenen is dus ook geen goed idee.
Meer doen met het zelfde geld, dát is waar de gemeente aan denkt. De Jeugdzorg kosten exploderen. Iedere ouder eist in de spreekkamer van de huisarts de beste zorg. En laat dat nou toevallig de behandeling bij een psycholoog de duurste zijn. ‘Kinderen moeten sneller, beter, kortdurend en dichter bij huis worden geholpen”, zegt de gemeente. Zij doet een proef met praktijkondersteuner huisarts (POH) jeugd-ggz. Deze HBO er lost zelf dingen op en verwijst alleen als het nodig is, blijkt elders zeer succesvol vooral financieel.
De reguliere stedelijk georganiseerd zorg- en welzijnsorganisaties versmelten of verdampen volgend jaar. Nieuwe contracten worden aan hun opvolgers uitgedeeld mét taakopdracht. Van de Jeugd en Gezinsteam (J>) en Sociaal Wijkteams heeft de gemeente hoge verwachtingen. Zij dienen het zorg niveau op peil houden ondanks de bezuinigen.