Leiden wordt schoner, dat staat in de stads- en wijkenquête 2017 en 2019. Overlast van zwerf- en drijfvuil, onkruid etc. etc. neemt af. Dat schrijft B.&W. blijmoedig in haar zwerfafvalplan 2020 aan de gemeenteraadsraadsleden. Maar is deze ontwikkeling te danken aan haar gevoerde beleid óf het resultaat van de inzet van het groeiend leger (vrijwillige) afvalrapers in de wijken?
Sinds 2012 betaalt het ‘Verpakkend Bedrijfsleven’ jaarlijks 20 miljoen aan de Nederlandse gemeenten voor hun preventie inzet en de aanpak van zwerfafval. Dit jaar krijgt Leiden een zwerfafvalvergoeding van € 144.500 . In haar brief aan de raadsleden meldt B.& W. haar aandachtsgebieden, bronnen en oorzaken van zwerfafval en belooft zelf het goede voorbeeld te geven en efficiënt te werken. Gedragsbeïnvloeding via bewustmaking is hun koers.
Spuugzat
Lopen over de Catharinabrug met een zwerm kauwgumvlekken voor je op het wegdek tempert al dit optimisme. Er zijn in Leiden genoeg mensen die ’t spuugzat zijn en zich blauw ergeren aan het gedrag van sommige van hun stadgenoten. Niet alleen bij de Catharinabrug, tevens op drukke plekken in de stad, wemelt het van afgesleten kauwgumvlekken op het wegdek. Voetgangers trappen in de kleverige troep die zich vasthecht aan hun schoenzool. De vervuilers zijn te lui hun kauwgum in een papiertje te wikkelen en in een prullenbak te deponeren. Zoals in Singapore hoeft het in Leiden ook weer niet worden. In die stadsstaat mag geen kauwgum verkocht worden. Kauwgum uitspugen op straat kost een boete van 1.000 Singapore dollars, ca. 600 euro.
Het gemeentebestuur richt zich tegenwoordig vooral op gedragsbeïnvloeding via bewustmaking op middelbare scholen en het stimuleren van participatie in wijken. De wethouders brief rept van actieve handhaving, waar nodig. Een boete, dus? Als je een Leidenaar vraagt waar hij zich meer aan ergert, een verkeerd geparkeerde auto óf gedumpt afval. Geen stadgenoot aarzelt. Verbaliserende toezichthouders voor een foutparkeerders zijn er genoeg, opspoorders van afvaldumping zijn weinig actief. Foutparkeerovertredingen leveren geld, afvaldumpers opsporen is veel werk en weinig lucratief. En opruimen van kauwgumvlekken met hogedrukreinigers of chemisch, het is kostbaar en helaas weinig milieuvriendelijk.
Zwerfvuil en virus,
“Ik wil liever praten over de mensen die persoonlijk meewerken aan een schone en gezonde stad”, zegt Akke Timmermans, voorzitter van de wijkvereniging Merenwijk. Op zwerfvuil van plastic en metaal leeft de civid-19 virus soms langer 20 uur. Nu is het juiste moment er voor te zorgen dat er zo weinig mogelijk zwerfvuil op straat ligt, en niet in het water waait. Als voorbeeld noemt Timmermans de waterloop bij de AH in de Merenwijk die vaak stikt van het drijfvuil. En de doorloop van Regenboogbrug naar de Kopermolen waar bovendien door de uitstalling van de groente -en fruitwinkel geen ruimte overblijft voor 1 ½ m afstand van passanten. Zij vertelt dat er in de Merenwijk meer dan veertig mensen actief zijn als afvalrapers uitgerust met een grijpertje en ringzak. Timmermans: “Wij kunnen nog meer vrijwilligers gebruiken”.
