Conflicteert het gemeentelijke welstandsbeleid met het enthousiasme van Leidenaren om energie op te wekken met zonnepanelen op hun dak? Is het aangezicht van een huis belangrijker dan verduurzaming? Antje Jordan (D66) en raadsleden van PvdA, VVD, GroenLinks en Partij voor de Dieren vroegen B.& W. of, op last van de gemeente, zonne-energiesystemen van daken verwijderd worden omdat ze niet voldoen aan de welstandsnormen. De verduurzamingsgeestdrift van sommige Leidenaren verflauwt: ”Er mag van de gemeente niks, dus doen we ook niets”.
In wijken die vallen onder ‘Beschermd Stadsgezicht’ mogen volgens de Leidse welstandsnota geen zonnepanelen worden geplaatst die vanaf de straat zichtbaar zijn. In 2017 werd een binnenstadbewoner door de gemeente gesommeerd zijn zonnepanelen te verwijderen. Deze Leidenaar had vooraf geen vergunning aangevraagd. Een Profburgwijkbewoner haalde in 2015 onder handhavingsdwang zonnepanelen van zijn dak die vanaf de straat te zien waren. De Welstandscommissie van Leiden beoordeelt elke aanvraag voor een omgevingsvergunning op redelijke eisen van welstand. Volgt B.& W. hun advies altijd? Volgens Floris Wouterlood, milieuvoorvechter uit de Profburgwijk, neemt de gemeente altijd het advies van de Welstandscommissie over.
Maar zouden de welstandsnormen, laatstelijk aangepast in 2017, langzamerhand aanpassing behoeven, vragen de raadsleden zich af. Hoeft niet, antwoordt B.& W. ‘Plaatsing van zonnepanelen buiten het beschermd stadsgezicht is in nagenoeg alle gevallen vergunningsvrij. En wat vergunningsvrij is, bepaalt de landelijke overheid en is geen gemeentelijke regelgeving’.
Vergunningscheck
Met een dergelijk antwoord maakt het gemeentebestuur zich er met een Jantje van Leiden vanaf, reageert Wouterlood: “De hele binnenstad plus een brede ring eromheen is beschermd stadsgezicht. En in dat gebied moet men voor zonnepanelen op elk dakvlak, όόk op achterdaken, een omgevingsvergunning aanvragen”. Iedere Leidenaar kan die vergunningscheck zelf doen. Straat en huisnummer invullen en kiezen tussen zonnepanelen of zonnecollector: https://www.omgevingsloket.nl/.
Wouterlood geeft het uitgeprobeerd en zegt: “Bingo: vergunningsplichtig!” En hij vervolgt“ Het advies van de Welstandscommissie voor zonnepanelen op achterdakvlakken is meestal positief. Maar als dat dak weinig zon vangt, schiet je er niets mee op”. Wouterlood waarschuwt vanwege de vergunningsplicht tegen het op de bonnefooi zonnepanelen (laten) plaatsen, bijvoorbeeld als die slechts schuin vanaf de straat te zien zijn. Niet alleen burgers, ook de gemeente zelf kreeg wel eens een tik op de neus. In 2013 besliste een Haagse rechter dat de gemeente niet onder dwangsom zonnepanelen mocht weghalen. https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBDHA:2013:15011
B. & W. antwoordt de raadsleden dat zij haar beleid voor haar burgers voldoende inzichtelijk maakt. Maar Wouterlood trekt dat in twijfel en zegt uit eigen ervaring: “Op de gemeentelijke website kostte het mij februari/maart drie weken na aankondiging plus een telefoontje met een ambtenaar voordat ik het ‘Concept Wijziging Welstandsnota’ op de site van de gemeente vond”. “Bovendien kan men op de officiële kaart bij deze inspraakversie niet voldoende inzoomen om te zien hoe de verdeling van groene (vergunningsvrij) en oranje (verbod) inkleuring voor halve en hele dakvlakken per woning is. Wouterlood: “Hoe gaat de gemeente nu verder? De bedoeling kan toch niet zijn om met de Welstandsnota in de hand duurzame energie initiatieven te ontmoedigen?”
