Was de aanvankelijke alle aandacht in de coronacrisis gevestigd op ziekenhuizen, verschoof de focus later naar verpleegtehuizen, nu pas komt de grootste groep in beeld, zieken in de thuisisolatie. “Ik zorg voor drie cliënten met corona of met verdenking van de covid-19 virus besmetting”, zegt thuiszorgster Hanneke van der Veen van Buurtzorg Leiden. Zij en haar collega’s beleven hectische tijden. “Vooral de oudere coronapatiënten willen ’t liefst thuis verpleegd worden met hulp van mantelzorgers, ziekenhuisopname is beangstigend”.
Thuiszorgmedewerkers staan in de frontlinie in corona tijd. Ook hun dagelijkse cliënten, ongeveer 7 per route, die niet besmet zijn, behoren tot de risicogroep. Ze zijn op leeftijd, chronisch ziek of fysiek beperkt met onderliggend lijden en verminderd weerstandsvermogen tegen de corona virus.
Buurtzorg Leiden, één van de thuiszorgorganisaties werkzaam in Leiden, verschilt van de anderen omdat zelfstandiger gewerkt wordt met hoog opgeleid medewerkers die breed inzetbaar zijn. Thuiszorg biedt verpleging en verzorging thuis en ondersteuning bij persoonlijke verzorging. De thuiszorgsteres dienen medicijnen toe, geven injecties en pijnbestrijdingsmiddelen of wondverzorging na een operatie.
Bizarre aanblik
Van der Veen: “Meteen bij het begin van de corona crisis hebben wij onze hygiënemaatregelen verscherpt ter bescherming van onze cliënten. Omdat wij meestal tijdens ons werk geen 1 ½ meter afstand kunnen houden, dragen handschoenen en een neus-mondmaskertje”.
“Maar bij een corona patiënt draag ik een schort met lange mouwen, een ademhalingsbeschermingsmasker, spatbril en handschoenen”, vervolgt Van der Veen. “Voor de cliënt en mantelzorger moet ik een bizarre aanblik zijn. En spijtig genoeg, belemmert dit de persoonlijk omgang, mijn gezichtsuitdrukking is bijvoorbeeld niet te zien”. “Dat probeer ik door oogcontact en met praten zo goed mogelijk te compenseren om toch mijn empathie te kunnen tonen”.
Door doelgericht gebruik bestaat er bij Buurtzorg geen tekort aan beschermende middelen. De schaarse, chirurgische maskers, die tekorten veroorzaakten bij andere hulpverleners, hoeven wij niet altijd te gebruiken, legt Van der Veen uit. “Het is hartverwarmend hoe mensen in onze omgeving spontaan maskertjes voor ons naaien. “Het is wel zaak dat je zo’n zelfgemaakt masker op de juiste manier gebruikt en volgens instructies gereinigd”, waarschuwt zij.
Psychische druk
Bij Buurtzorg zijn geen zieke personeelsleden ondanks de fysieke – en psychische druk, hoewel bij sommigen het zware werk wel is aan te zien. Naast de cliënten, maakt Van der Veen zich nog de meeste zorgen over de mantelzorgers. Die waren gewend één of meer dagen per week te worden ontlast door dagopvang. Maar nu die voorziening al wekenlang gesloten is, ligt overbelasting op de loer. Sociaal isolement dreigt, vreest Van der Veen voor mensen die, uitgezonderd ons bezoek, de hele dag niemand horen of zien. Van der Veen: “Naast deze corona pandemie steekt nu ook een eenzaamheidsepidemie de kop op”.
En wat vind je het moeilijkste van alles, psychisch werkdruk? Infectiegevaar? “Nee”, zegt Van der Veen, ”de onzekerheid”. “Vandaag kan alles nog rustig en beheersbaar zijn, maar evengoed kan morgen de covid-19 uitbraak in alle hevigheid toeslaan”. “Onze noodplannen liggen klaar”.
