Kooipark is 100 jaar maar viert geen verjaardag

LEIDEN- Verjaarfeestjes worden in coronatijd overgeslagen. Het wijkcomité had ook geen plannen voor. Het Kooipark in de wijk De Kooi ligt er verzorgd bij. De gemeente onderhoudt het groen, alleen bij de bankjes ligt rommel omdat bezoekers te lui zijn 2 meter te lopen naar de papierbak. Het park heeft geen opruim vrijwilligers. Het Kooipark is een vredig domein van wandelaars, honden uitlaters, en spelende kinderen. s ’Avonds echter  een luidruchtige hangplek voor jongeren, buurtbewoners lopen dan  liever een blokje om.

door Hans Schuurman

Het Kooipark werd op 1 mei 1920 geopend, op de zelfde datum in 2014 werd de grootscheepse renovatie gevierd. Omdat wijkvertegenwoordigers verder geen aandacht aan het oudste ‘Volkpark’ van Leiden (kunnen)  besteden, is het een bruikbaar onderwerp er maar eens aandacht aan te schenken in deze nieuwsarme tijd.  De laatste keer dat het Kooipark ruime aandacht kreeg, was bij de renovatie, waarbij veel in het park dat in voorgaande decennia veranderd werd, in de oorspronkelijke staat werd teruggebracht.

Het Kooipark is het eerste Leidse park volkspark dat een eeuw geleden in deze arbeiderswijk werd aangelegd. Dit ‘Volksparkconcept’ werd eind 19e, begin 20e eeuw ontwikkeld in Duitsland. Het beoogde de arbeidende klasse te ‘verheffen’ door een aanbod van gezonde recreatie, cultuur en opvoedkundige activiteiten Baanbrekend voor die tijd was een kinderspeelgelegenheid. ‘Het is fijn voor de bewoners en het verhoogt hun arbeidsmotivatie en gezondheid waardoor ze harder kunnen werken’, staat onverbloemd in de annalen uit die tijd geschreven.

Het Kooiperk werd ontworpen door de bekende architect Willem Marinus Dudok (1884-1974), die toen plaatsvervangend directeur Gemeentewerken van Leiden was. In 1915, dus ver voor de uitvoering van het park, was de ambitieuze Dudok alweer vertrokken naar een Hilversum. Zijn Kooipark ontwerp werd door diverse architecten aangepast ten behoeve van woningbouw uiteindelijk in 1920 aangelegd. Kenmerkend voor het Kooipark is de structuur waarin het groen geplaatst is met diagonale paden. Vrij snel na de oplevering bleek het park echter al weer te klein voor veel activiteiten. 

Het Kooipark hoort bij de vroege werken van Dudok in Leiden, zoals het Bonaventura College aan de Hoge Rijndijk en het voormalig gebouw van het Leidsch Dagblad nu rechtbank aan de Witte Singel.

Brandhout

In de hongerwinter 1945 werden alle bomen voor brandhout gekapt en de bloemperken deden in de oorlog dienst als aardappelveldjes. Na de Tweede Wereldoorlog werd het park opnieuw beplant, de oorspronkelijke aanleg werd nog wel gehandhaafd, maar vanaf de jaren zestig kreeg het Kooipark een ander uiterlijk. De muziektent verdween en op het dure onderhoud werd flink bezuinigd.

Voor de renovatie van 2014 werd samen met buurtbewoners een ontwerp gemaakt waarbij zoveel mogelijk rekening werd gehouden met het oorspronkelijk ontwerp en de stijl van architect Dudok. Het groen, de vijver, de paden, de speeltuin, het meubilair en het trottoir rondom het park werden vernieuwd en opgeknapt.  De huidige vijver is groter dan de oorspronkelijke en dient ook als waterberging na zware regenval. Vroeger was er geen fontein maar wel een muziektent. Er stonden toen ook rozen in de perken en – net als nu – veel verschillende boomsoorten. Het hekwerk langs de perken is chique uitgevoerd. Sierlijke hekjes, geen kale buizen. Ook geen stoffige grindpaden maar kaarsrechte asfaltpaden. Nog steeds een Volkspark midden in een wijk vernoemd naar de eendenkooi van weleer ‘De Kooi’ .

Bron vermelding: Bij het schrijven van dit artikeltje is dankbaar gebruik gemaakt van de teksten van onze stadshistoricus Cor Smit

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *