Bij de herontwikkeling van het stationsgebied dient ook eer bewezen te worden aan de Leidse stadsgeschiedenis door het eerste stationsgebouw uit 1843 een plaatsje te geven naast de hedendaagse stalen constructie van Leiden C.S.. En dat gebouwtje kan bovendien op z’n oude plek herrijzen, verzekert Ger Hungerink, want in mijn onderzoek bleek dat het huidige station iets was opgeschoven. “Bij aankomst op dit oudste Leidse station riep de conducteur indertijd: ”Halte Leiden”.
door Hans Schuurman
Hungerink kan veel vertellen over Leidse stations, die respectievelijk gebouwd in 1843, 1879, 1955 en 1996, en allemaal zo‘n jaar of vijftig meegingen. Ons huidige station (1996) is strak en stijl en mist enige uitstraling. Dat was anderhalve eeuw geleden wel anders, verzekert hij. Leiden heeft, na Haarlem, het oudste nog bestaande station van Nederland. De eerste ‘Halte Leiden’ was eertijds een provisorisch station net buiten de Marepoort. De spoorlijn kon pas later naar de huidige plek worden doorgetrokken. Het station werd geopend op 17 augustus 1843 naar het ontwerp van architect F.W. Conrad. De eerste trein reed in 1839 van station Haarlem naar het nu niet meer bestaande station d’Eenhonderd Roe, dat net buiten Amsterdam lag. De spoorlijn werd geëxploiteerd door de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij. Ger Hungerink: Onze historische stad verdient ook een stations geschiedenis. De lijn naar Leiden liep indertijd via het inmiddels opgeheven station Veenenburg dat tussen Hillegom en Lisse lag.
“Op de plaats waar naar mijn mening de oude gevel uit 1843 moet herrijzen, staan nu wat onooglijke aanleunpandjes naast die lelijke fietsenrekken onder die afzichtelijke spoorbak”, vertelt Hungerink. “Terugzetten van de witte stationsgebouwgevel zou het aanzien van de omgeving verbeteren”. Ruimte voor tentoonstellingen, iets over de Leidse spoorgeschiedenis, filosofeert hij? Heimelijk hoopt hij natuurlijk dat de gemeente voor herbouw van het complete stationsgebouw kiest. Misschien een zaal inrichten als een 19e-eeuwse Wachtkamer Eerste Klasse of als VVV? Mocht echter dat alles economisch niet haalbaar blijken, dan wil hij zich ook wel neerleggen bij een winkel of fast-food vestiging in het oude stationsgebouw.
“Het zou bovendien ook niet voor het eerst zijn dat in Leiden twee stationsgebouwen naast elkaar staan”, vervolgt Hungerink. Het tweede stationsgebouw dat uit 1879 met mooie boogramen werd indertijd ook jaren geduld als gezelschap van het gebouw dat in 1996 verdween.
Van het eerste Leidse stations zijn twee tekeningen bekend. Het stationsplein zou opfleuren als die schitterende gevel weer op zou opdoemen uit de vergetelheid en statig plaats neemt naast de bestaande moderne stalen constructie. Hungerink heeft een internetpagina ingericht van zijn plan: https://hungergj.home.xs4all.nl/Leiden-1842.htm. En wethouder Fleur Spijker gevraagd hem de gelegenheid te bieden een korte toelichting van zijn ideeën te geven.
Dan zou ook water symbolisch in het Stationsgebied kunnen terugkeren, want dik 100 jaar terug was er een heuse spoorhaven, waar goederen werden overgeslagen.
In die omgeving is de Rijn- en Schiekade weer uitgegraven, is er een vestingwal herbouwd, inclusief korenmolen de Put en is de lange houten ophaalbrug teruggekeerd. Nog afgezien van de vele restauraties en de historische haven.