Betaalbare huizen, ’t liefst met een tuintje, goed openbaar vervoer, veel groen en meer geld voor onderwijs, zorg en sport. Een rijtje windmolens en zonnepanelen op je dak voor energie thuis en bedrijven. Dat stond op het verlanglijstjes in ‘Schetsboek Leiden’ voorjaar 2018 van de ca. 50 deelnemers in de Bibliotheek Nieuwstaat. Zó moest Leiden eruit gaan zien in 2040. Er heerste een vrolijke, bijna opgewonden stemming. Leiden maakbare samenleving?
door Hans Schuurman
Vorige week telde de een bijeenkomst over de ‘Omgevingsvisie 2040’, ongeveer het zelfde aantal deelnemers niet in de Bib dit maal maar vanwege corona online en als ‘webtalk’. Nu presenteerden de Leidse stedenbouwkundigen hun ideeën en er konden online vragen gesteld worden. Welke hobbels en kansen verwachten de online deelnemers en wisten zij ook oplossingen? En net als twee jaar geleden werd gevraagd wat men het belangrijkste vond bij de inrichting van de openbare ruimte.
In 2040 heeft Leiden ongeveer 145.00 inwoners. Wordt wel vol hé, van wie moet dat eigenlijk? “Dat is de opgave die Leiden van het rijk kreeg”, luidde het antwoord. Na Den Haag is Leiden de dichtst bebouwde stad van Nederland, maar er moeten nog meer woningen gebouwd worden. Veel jonge gezinnen dromen over een huisje met een tuintje, de verhouding laagbouw/hoogbouw in Leiden is nu 45/55. Die verhouding zal de komende jaren drastisch veranderen ten nadele van laagbouw. Dan maar kleinere woningen bouwen? Er wordt veel meer thuisgewerkt en dat blijft ook na corona. Dat vergt een extra werkkamer. Speelt de gemeente in op de wens van gezamenlijke werkplekken in de wijk, waar thuiswerkers ongestoord dichtbij huis kunnen werken?
Ruimte efficiënt
Ook bij mobiliteit moet doelmatig worden omgaan met Leidens krap bemeten ruimte. Die ruimte wordt gevonden ten koste van de auto, daar wonden de stedenbouwkundigen geen doekjes om. De voetganger staat op nummert 1 in de binnenstad en de fietser en OV buiten het centrum.
In 2018 telde Leiden ongeveer 70.000 werkende personen, hiervan wonen er 26.000 in de stad. Van iedere drie werkende Leidenaren, reizen er twee dagelijks naar en van hun werk. Ook als we de corona virus verslagen hebben, zal de verkeersdrukte zoals we die tot voor kort kenden niet in de zelfde mate terugkomen. De spectaculaire groei van treinreizigers op Leiden stations, nu ca. 100.000 per dag, het aantal bus passagiers en fietsers nu respectievelijk 28.000 en 35.000 per dag kan met 1 op de 3 thuiswerkende Leidenaren teruggebracht worden. Ligt hier de kans om de versteende omgeving rond het stationsplein te vergroenen, een meer parkachtige aanblik te geven?
Vergeleken bij de bijeenkomst in 2018 was er in de webtalk veel minder discussie over de sociale kant van de toekomst van onze stad. Lag het aan een ander soort deelnemers, de tijdgeest of zijn doorgewinterde ‘socialerikken’ geen webtalk bezoekers? Van de onderwerpen die twee jaar geleden wel over tafel gingen; geluk, leefbaarheid, gemeenschapszin bleven onbesproken in de online webtalk. Alleen de woonlasten en sociale woningbouw kwam ter sprake, waarop gereageerd werd: “Dat is een politieke vraag, het beleid is 30% van de huursector Leidse woningen”. Maar alles in de omgevingsvisie is toch een politieke kwestie! De prioriteiten die deelnemers gaven bij de omgevingsvisie, leken best veel op die van twee jaar geleden: vergroenen, stap naar duurzame mobiliteit en het beter benutten compacte historische stad. Terugkijken? https://www.youtube.com/watch?v=XCd7_F4JkRY&feature=youtu.be
