De tijd dringt anders blijft er niet veel over van goede onafhankelijke berichtgeving in onze plaatselijke kranten, radio en TV. Die waarschuwing van gerenommeerde mediadeskundigen staat in het rapport: ‘Wachten kan niet meer’. Zonder maatregelen verschraalt het nieuws, komen krantenartikelen uit de pen van belanghebbenden en dut de journalistieke waakhond in. Want zonder media kritiek op bijvoorbeeld de Leidse politiek, brengt de lokale democratie in gevaar. Bestaat die vrees ook in Leiden, hoe diep graven onze plaatselijke media?
door Hans Schuurman
Prof. Dr. Jaap de Jong, hoogleraar Journalistiek en Nieuwe Media van onze universiteit zat in dit landelijk expertiseteam dat bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) deze maand de noodklok luidde. In 2017 waarschuwde De Jong, samen met zijn collega Koetsenruijter, ook al. Hun aanbevelingen brachten de gemeente ertoe in 2018 het Leids Media Fonds te subsidiëren. Deze onafhankelijke stichting kreeg een budget van € 250.000 per jaar, inmiddels verlaagd naar 2 ton, die onderzoeksjournalistiek in Leidse media bevordert. Het LMF sponsort met bedragen tussen € 500 tot € 10.000. Hun toekenningsvoorwaarden: kritische, betrouwbare, onafhankelijke journalistiek met diepgang op basis van zorgvuldig onderzoek.
Aan Professor de Jong de vraag: ‘Verschijnen sinds 2018 (meer) kwaliteitsproducten in de Leidse media? In 2017 schreef u: ‘Als je in de etalage kijkt van de Leidse nieuwsvoorziening staat die vol dozen, maar als je de dozen opent, zijn ze leeg’. De Jong: “Die situatie is drie jaar later wel verbeterd, ik ben voorzichtig optimistisch”. Volgens De Jong zijn er sinds 2018 prima artikelen, interessante weblogs, mooie films en podcasts geproduceerd die zonder een subsidie van het LMF nooit het licht hadden gezien.
Freelance journalisten van het Leidsch Dagblad en ervaren mediawerkers van Omroep Sleutelstad, Mare en Omroep West zijn het meest succesvol met hun aanvragen bij het LMF. Heimelijk verheugt de professor zich op kansen die zijn studenten en die van de Hogeschool door het fonds geboden worden. Nee, van een landverschuiving in de kwaliteit van Leidse journalistiek spreekt De Jong niet. “Maar wat wil je, voor zo’n 1 ½ euro per inwoner per jaar kun je dat toch niet verwachten”.
“Door de subsidies van het LMF is de samenwerking tussen verschillende Leidse media ook verbeterd”, meldt De Jong begeesterd. Zagen deze media elkaar voorheen vooral als concurrenten in verdeling van reclamegelden, nu coöpereren zij gebruikmakend van elkaars sterke punten.
Maar hoeveel Leidenaren nemen kennis van de gesubsidieerde LMF producties? In het Leidenpanel had 18% wel eens van het LMF gehoord maar of dat percentage er ook kennis van nam? Het Leidsch Dagblad met 7.000 Leidse abonnees en Sleutelstad met een onbekend aantal Nieuwsbrief lezers zijn het doorgeefluik. Het Leids Nieuwsblad, gratis Huis-aan-Huis blad bezorgd op 54.000 adressen, werd eenmalig een bijdrage toegewezen voor een artikelenreeks.
“Het is jammer dat slechts weinig journalisten geïnteresseerd publiceren in de best verspreide krant van Leiden”, zegt De Jong. De eindredacteur van het Leids Nieuwsblad laat weten dat journalisten bij hem welkom zijn. Maarten Koop: “Ik werk graag mee aan publicatie van kwaliteitsartikelen in onze krant”