Vorige week organiseerde Stadslab Leiden een brainstorm bijeenkomst over een nieuwe bestemming van het V&D pand. Ruim honderd geëngageerde Leidenaren kwamen digitaal opdraven en gingen los met hun ideeën in kleine discussie groepjes. Maar tussen droom en daad ligt financiering. Dat onderwerp werd nog gemeden om niet bij voorbaat iedere gedachtewisseling dood te slaan. De naam van het project klinkt in ieder geval als een klok: V&D. ‘Voor en Door’
door Hans Schuurman
Stadslab heeft zijn sporen verdiend, het is een netwerk van creatieve scherpe denkers met liefde voor Leiden. Zij stond onder andere aan de wieg van het Singelpark. Frans van den Broek de ideeën-projectleider met zijn kijk op de bestemming van V&D: ”Een huiskamer voor jong en oud, een inspirerende ontmoetingsplaats voor cultuur, kennis en koopmansgeest”.
De eigenaar van het pand is ASR is een beursgenoteerde Nederlandse verzekeringsgroep. Haar vastgoed poot vindt het prima dat anderen meedenken over exploitatie mogelijkheden van hún bezit. Ze laten voorshands wel weten zelf de exploitatie van de begane grond te willen regelen.
De vijf etages van V&D verschillen aanzienlijk in oppervlakte. De benedenste etages is 14.000 m2 groot, de bovenste, waar La Place gevestigd was, 1.500 m2. Het pand tussen Aalmarkt en Breestraat heeft aan beide zijden een ingang, in het midden van het gebouw is een roltrap en aan de kant van Catharinasteeg twee liften en een monumentaal trapportaal. De donkere middelste ruimte is een lelijke sta-in-de-weg voor exploitatie. Een vide met een glazen dak is een oplossing maar wel een dure investering. Het uitzicht over de stad vanaf de bovenste etage is uniek. Om een rendabele en bestendige exploitatie veilig te stellen, ziet ASR niets in een rijtje (klein) huurders, hun idee is meer één of twee grote trekkers.
Maatschappelijke functies
In de brainstorm bijeenkomst vorige week borrelden de ideeën op als in mousserende wijn. Iedereen had wel een favoriete destinatie voor het V&D pand. Bibliotheek; pop-up exposities van Leidse kunstenaars, musea – en erfgoed tentoonstellingen. Indoor sport & beweging ruimte. Filmzaal en plek voor congres, debat en workshops, repair café, studieplek voor studenten en touchdown places voor nijvere ZZP’ers. Wat te denken van een bedrijfsverzamelgebouw, een vijfsterrenhotel met een restaurant ‘In den Vergulde Turk’ of een nachtclub.
Hoe verging het de andere 61 V&D vestigingen in Nederland na 2015? In Leiden was Hudson Bay tijdelijke heer en meester maar de Canadees vergat aan marketing onderzoek vooraf en de winkel werd binnen de kortste keren weer de snelste voetgangersverbinding tussen Breestraat en Aalmarkt. In de grote steden Amsterdam, Rotterdam, De Haag en Utrecht zijn de voormalige V&D winkels grotendeel weer in gebruik voor een mix van kantoren, woningen en winkels. V&D ’s in middelgrote steden hadden meer moeite met een herbestemming. V&D Haarlem en Nijmegen huisvest verschillende winkelketens, Groningen een Groot Handelshuis, Delft werd afgebroken en Alkmaar en Zeist kozen voor appartementen waarvoor wel eerst kostbare verbouwingen nodig waren. De meeste van deze bouw beslissingen dateren van enige jaren her. Met de na-corona ogen van nu, lijken kantoren nauwelijks een optie en in Nederland stonden al vóór corona 1 op de 10 winkels leeg. De locaties waar in de oude V&D ’s de winkelruimten een maatschappelijke bestemming kregen, zijn niet zo dik gezaaid. Stadslab gaat nu op onderzoek uit naar mogelijke huurders of sponsors, ASR kijkt belangstellend over hun schouders mee.
