“Een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd, is mijn lijfspreuk”, zegt Har Meijer, oud huisarts en Leids ereburger, bij de presentatie van zijn boekje ‘Alleen gelaten’. Het eerste exemplaar is voor Hielco Kuipers, de Leidsch Dagblad topfotograaf. Die liet de Meijers’ complimenten over zijn vakmanschap en innige samenwerking bij deze, en voorgaande 9 boekjes, bescheiden aan zich voorbij gaan. Kuipers: “Ik ben meer gewend achter de camera te staan, niet ervoor”.
door Hans Schuurman
De boekpresentatie werd gehouden bij begraafplaats ‘Groenesteeg’ waar van Meijer jarenlang bestuursvoorzitter was. Een toepasselijke plek die en rol speelt in zijn laatstee boek en niet ver afstaat van de dood. ‘Alleen gelaten’ draagt als subtitel: ‘Overpeinzingen van een oude geneesheer over twee pandemieën’. Dr. Meijer promoveerde kort na zijn pensionering op de geschiedenis van de cholera-epidemieën die ook in Leiden tussen 1832 en 1866 dood en verderf zaaiden. Twintig jaar na de deze 18 de-eeuwse pandemie werd de cholerabacterie pas ontdekt en tot dan bestreden met lapmiddeltjes als aderlaten en opiumdrankjes. Het lijden en sterven toen vond plaats in kleine hechte gemeenschappen, men zorgden voor elkaar, volledig onwetend van het besmettingsrisico dat men daarbij liep.
Hevige verontwaardiging over eenzame opsluiting van ouderen in verpleeghuizen, was Meijers’ drijfveer tot schrijven van ‘Alleen gelaten’. Meijer: “Triage werd het toverwoord, artsen die hun patiënten moesten opbellen om moeilijke keuzen te bespreken”. “Ik zou er een boek over kunnen schrijven”, verzucht hij. Kleinkinderen die alleen naar oma voor het raam mogen zwaaien, zoons die op een hoogwerker hun bezoek aan moeder je op afstand afleggen. Meijer: “Stel je voor dat je je oude moeder in haar laatste levensdagen niet mag bezoeken. Toestemming moet vragen om mét beschermende kleding van je terminale vader afscheid te nemen en met toestemming te laat te arriveren”.
Onmacht
Maar ondanks het ernstige onderwerp, vertelt de auteur in de sfeer van zijn eigen lijfspreek: ‘Maak toch een goede dokter hoofd van het ministerie van VWS , weg met die pedante minister met zijn bruine koppie en puntschoentjes’. Het boek staat vol van dit soort uitweidingen, soms wat chaotisch, maar echt Har. Is er in bijna twee honderd jaar na het uitbreken van de cholera nou wezenlijk veel veranderd in het bestrijden van een pandemie? Een boek vol overdenkingen zich afspelend op Leidse bodem, lustig van de hak op de tak springend, oordeelt de auteur, in scenario’s die amuseren. De rode draad in het verhaal is de hulde die hij brengt aan dokters, verpleegkundigen en ander zorgpersoneel en de vertrouwensband met patiënten die hij beschrijft en de onmacht van een ieder in corona tijd.
De inkomsten van het boek dat op 27 maart in ieder Leidse boekhandel ligt, 231 blz. kost €12,50 , komen volledig ten goede aan herbouw van de afgebrande ‘Onze Lieve Vrouwenkerk’ in Hoogmade. Als koper en lezer van straks moet u nog even weten dat Meijers’ grootvader, Hendrik, hoofdonderwijzer was van de plaatselijke lagere school en naast die kerk woonde.
