Bomen zijn echte ‘multitaskers’ , ze kunnen veel dingen én tegelijk. Zuurstof produceren, fijnstof verzwelgen, vocht absorberen en brengen verkoeling. Hun dienstverlening is onbaatzuchtig en gratis. Soms staan bomen echter letterlijk in de weg of veroorzaken zij overlast. Dit kostbaar gemeenschap bezit mag niet onbeschermd zijn, er móet iets geregeld worden maar niet alleen van achter een bureau. Op de inspraak avond van de raadscommissie bleek zonneklaar de deskundigheid niet bij de gemeente maar bij geëngageerde bewoners te liggen.
door Hans Schuurman
Leiden heeft de lijst van beschermde bomen op ‘De Groene Kaart’ gezet. Zonder vergunning mogen deze bomen niet gekapt worden. Op Leidse gemeentegrond staan ruim 64.000 bomen. En hoeveel waardevolle bomen in privé bezit in Leidse tuinen staan, weet de gemeente niet. Zonder haar toestemming mogen die ook niet gekapt worden. Vorige week trok een rijtje insprekers in de raadscommissie voorbij, zij waren ontevreden over de verrichtingen van B.&W. , uitstel van beslissingen en meer betrokkenheid bij de voorbereiding verlangden zij.
Je wordt er altijd een beetje trots op als je geëngageerde stadsgenoten mét verstand van zaken beluistert. De bioloog Mevrouw Dr. Rinny Kooi, voormalig universitair docent, onderzoeker en nu actief als vrijwilliger en adviseur bij de Hortus en het Singelpark. Kooi: “Er wordt nauwelijks aandacht besteed aan de opwarming van het klimaat in de Leidse boomverordening”. In steden als Leiden loopt de temperatuur s ’zomers flink op en een aantal van onze inheemse boomsoorten zullen die opwarming mogelijk niet overleven. “Plant bomen voor de toekomst, gebruik daarvoor verspreidingskaarten van die toekomt bomen”, adviseerde Kooi.
Stamomtrek
De stamomtrek of diameter op 1 meter 30 hoogte is een criterium om kap bij een vergunningsaanvraag. Rond 1990 stond in de verordening dat voor een stam met een doorsnee van 10 cm dat veranderde in 20 cm en nu weer 14 cm. Een stamomtrek maatstaf is volgens Kooi arbitrair. Bomen verschillen enorm, er zijn snelle groeiers zoals populieren, een eik of beuk groeit veel langzamer. Zonlicht, bodemsoort en andere omgevingsfactoren maken ‘t verschil. Zij verwijst naar een paar eiken geplant in 1960 waarvan een de omvang van is 1 meter 80 heeft en de ander even verderop 1 meter20 als bast omtrek. “Aan het stam omvang criterium kleven vele bezwaren, leeftijd is een veel betrouwbaardere maatstaf”, aldus Kooi. Van veel gemeentelijke bomen is de aanplant datum bekend en dat geldt ook voor bomen in particuliere tuinen, vervolgt zij. De meeste bomen in Leiden zijn na de Tweede Wereldoorlog aangeplant. Van de bomen in het Plantsoen overleefde slechts 7 % de oorlog. Struiken (heesters) kunnen hoog worden, ze kunnen zelfs uitgroeien tot bomen. De afzonderlijke stammen daarvan bereiken echter bijna nooit de gewenste stamomtrek. Ze hebben vaak een grote biodiversiteitswaarde. Daarom zou er in de verordening een afzonderlijke bepaling moeten komen voor grote struiken.
Kooi: Compensatie geld storten in het Bomenfonds als een boom gekapt wordt, wordt steeds meer gezien als een aflaatje, geen prikkel er in de plaats een andere boom te planten. Kooi zou liever zien dat bij een kapvergunning meteen een plan wordt ingediend waar een nieuwe boom geplant wordt. Er zijn minstens 1.000 plekken waar in onze versteende stad zo een boom geplant kan worden, volgens een andere inspreker..
