Laaiend enthousiast is het gemeentebestuur over het warmtenet, de warm water pijpleiding waardoor Rotterdams industriële restwarmte naar Leidse huishoudens gepompt wordt. Leiden moet immers van ’t gas af ! “Maar hoe kan restwarmte van fossiele verbranding duurzaam zijn,” vraagt de Merenwijker Cor Hoefsloot zich af. Tevreden kijkt hij naar zijn elektriciteitsverbruik meter die soepel terugdraait dankzij de 11 zonnepanelen op z’n dak. “Dít is duurzaam”, zegt hij en verkneukelt zich over zijn toekomstige nul-rekening van huiselijk elektriciteitsgebruik.
door Hans Schuurman
De overheid wil haar burgers in 2030 van ’t gas af en in 2050 moeten zij alleen nog natuurlijke hulpbronnen gebruiken. Een goede stap in die richting volgens ons gemeentebestuur is de restwarmte uit de Rotterdamse haven via Den Haag naar Leiden en haar buurgemeenten te transporteren. “Een hele reis”, zegt Hoefsloot met enige scepsis. Volgens hem koelt het water, dat aan de bron ca. 70 graden Celsius is, flink af op haar 40 km lange reis. Water in een pijpleiding met een meter diameter moet onderweg ook weer opgewarmd worden om bij 60 graden Leidse huizen binnen te stromen. “Trouwens , die Rotterdamse warmte zou helemaal niet getransporteerd moeten worden. Alles zou toch in het werk gesteld moeten worden om de Rijnmond industrie zo efficiënter te laten werken opdat er geen (warmte) energie overblijft. Afspraken voor restwarmte leveranties stimuleert ongewenst gedrag. “Het is perverse prikkel”, aldus Hoefsloot.
Maatwerk
Hij noemt de gemeente plannen voor de warmterotonde een miskleun. “Ondoelmatig en contraproductief voor het milieubewustzijn”, kwalificeert hij de geldverslindende plannen. “Maatwerk en kleinschalige energieopwekking is geboden”, zegt hij. Hoefsloot vreest dat met massaal aangevoerde pijpleiding warmte de aandacht voor woningisolatie van de prijsbewuste bewoner verslapt. Warmtenet gebruikers worden straks minder gestimuleerd hun huis te isoleren. Hun inzet voor woning isolatie wordt immers onvoldoende beloond. Behalve idealistische overwegingen is kostenbesparing nog steeds dé belangrijkste motivator voor woningeigenaren of huurders hun woning te isoleren. Je moet direct profijt zien van je werk. Maatwerk, alleen die kamers en op bepaalde tijden verwarmen die je gebruikt. Geen grote centrale verwarmingssystemen zoals warmte rotondes, beter kleine units voor je appartement of woning verwarming. Een systeem voor elke kamer afzonderlijk. En welke energie prijs de consument straks gaat betalen voor zijn warmte via het warmtenet, daar hoor je de gemeente niet over.
Hoefsloot: “Aansluiting op het warmtenet is onaantrekkelijk. Vrije keus ontbreekt, je kunt geen andere energieleverancier kiezen. Het tariefsysteem prikkelt evenmin je energieverbruik te verminderen. Bij een traditionele gasaansluiting betaal je voor de levering van gas (25%), aan netwerkkosten (25%) en aan belastingen (50%). Nederlandse verwarming prijzen al zijn hoog in vergelijking met het buitenland vanwege het ontbreken van concurrentie. De leverancier dicteert de consumentenprijs dicteren, dat voorspelt niet veel goeds.
Commentaar van Floris Wouterlood:
In de header ‘laaiend enthousiast…….elektriciteitsgebruik” worden twee heel verschillende dingen genoemd: 1. warmterotonde en onduurzame fossiele afvalwarmte om heel Leiden mee te verwarmen 2. zonnepanelen voor elektriciteit in eigen woning. Appels en peren!
De overheid wil haar burgers in 2050 van het gas af en moeten ze alleen nog maar natuurlijke hulpbronnen gebruiken – het jaartal 2030 is een tussendatum; dan moet 50% CO2 reductie zijn bereikt (de EU heeft zelfs 55% aangegeven te behalen VOOR 2030).
Warmtetransport gaat inderdaad gepaard met verliezen. Hoofdtransportbuizen zijn heel goed geisoleerd (dubbelwandige buizen met heel effectief vacuum tussen de wanden, en eromheen isolatiemateriaal) waardoor over het hele traject Rijnmond – Leiden de temperatuur iets van 2 graden zakt, heb ik ergens gelezen. Opwarmen onderweg is gewoon niet nodig – onjuiste opmerking
Dat de Rotterdamse warmte niet getransporteerd zou moeten worden, onderschrijf ik. Veel warmte komt af van raffinaderijen. Zijn die er nog wel als we vanaf 2030 steeds meer elektrisch gaan rijden en die raffinaderijen kunnen opdoeken? Bij het efficienter maken van industriele processen hoort trouwens ook hergebruik van eigen warmte! Is er in 2050 nog wel genoeg warmte in het Rotterdamse havengebied om uit te venten?
Met “perverse prikkel” heeft de heer Hoefsloot een goed argument. Ik heb dat vaker gehoord “ach er komt toch een warmtenet, gewoon pijpje naar de voordeur, en klaar is Kees” – lijkt mij een recept om lui achterover te leunen.
“Warmtenet gebruikers worden straks minder gestimuleerd om hun woning te isoleren”. Ook hier de uitwerking van de ‘perverse prikkel’. Alleen MOET je je woning isoleren want anders krijg je hem straks met 60 graden niet meer warm in de winter. Mijn advies is om daar gisteren al mee te beginnen. Bovendien als je met 60 graden water verwarmt heb je nieuwe, grotere radiatoren nodig, of vloerverwarming.
Kostenbesparing als driver bij woningeigenaren: mee eens
Hoefsloot somt alle bekende bezwaren van consumenten tegen warmtenetten keurig op: geen vrije keuze, monopolie, te hoge kosten, zo hoog vastrecht dat zuinig zijn met warmte niet loont – een mooie vergeloijking is die met studenten in de nieuwbouw in de Lammenschansdriehoek die hun blokverwarming maar uitzetten en elektrische kacheltjes aan zetten vanwege de enorme vaste kosten van hun ‘duurzame’ verwarming waar ze niet onderuit kunnen wegens monopolie.
Floris Wouterlood
Helemaal eens met het verhaal van Cor Hoefsloot. Ik hoop dat onze wijk er niet op wordt aangesloten en verplicht decennia lang warmte moet afnemen tegen een vaste prijs – alleen dan kunnen de investeringen van het het warmtenet terugverdiend worden. Liever probeer ik mijn huis zo goed mogelijk te isoleren, zodat er maar weinig energie in hoeft. En wat als die industrie verdwijnt of warmte/energie-efficiënter wordt? Wat zomaar kan de komende decennia, ook gezien de CO2-doelen. Hoeveel warmte komt er dan nog van de Rotterdamse industrie?