Tegen acht uur op 4 mei verzamelen zich een kleine honderd mensen rond het bevrijdingsmonument bij molen ‘De Valk’. Sommigen met een bloemstuk in handen, anderen met één bloem. Iemand heeft zijn telefoon/radio aangezet voor de 8 uur piepjes ter aankondiging van de twee minuten stilte. Herdenken van de Tweede Wereldoorlog betekent eren van hen die ervoor zorgden dat ons land heden ten dage een vrij en veilig land is. Bij sommigen gaan tijdens de minuten herdenkingsstilte de gedachten uit naar personen die zij (persoonlijk) kenden en daarin een rol gespeeld hebben. Maar die categorie mensen wordt steeds kleiner.
Even vóór 19.00 uur was al de taptoe geblazen en stilte gehouden. Vervolgens werden om die tijd kransen gelegd door burgemeester Lenferink namens het gemeentebestuur en door Walter van Peijpe voor de gemeenteraad. Een derde krans door de Stichting Dodenherdenking Leiden. In verband met corona was dit een publiek loze herdenking.
Een groepje jonge mensen, 20-gers, studentenleeftijd, zijn naar voor 20.00 uur naar het bevrijdingsmonument gekomen. “Zelf heb ik mijn grootvader nauwelijks gekend, maar mijn moeder vertelde dat hij held was in de oorlog die grote risico’s liep bij het tegenwerken van de Duitse bezetter”, vertelt eren van hen. Gek, hé, ik herinner mij hem alleen als een oude frêle man. “Mijn oudoom hield als kind een dagboek bij in het Jappenkamp waarin hij de verschrikkingen, honger en martelingen opschreef”, vertel een ander. Mijn oudoom, nog heel jong, was samen met zijn moeder en zusjes geïnterneerd in een kamp tijdens de oorlog in Azië, vertelt een ander. Een groepje Joegoslavië veteranen brengt gedurende de twee minuten stilte de militaire groet. Voor hun deelname aan deze collectieve herdenking zijn de herinneringen nog het meest vers. Zij zien hierin een erkenning voor hun vredesmissie en waardering voor hun werk onder oorlogsomstandigheden.
Eerder die dag vonden herdenkingen plaats bij Het Haagsche Schouw, waar de gevallen militairen herdacht werden die die bij de ‘Slag om de Residentie vielen , tussen 10 ent 15 mei 1940. De herdenking bij monument De Naald in de Kooi voor de slachtoffers in deze Leidse wijk. Het 4 mei programmaonderdeel dat normaal met publiek in de Pieterskerk plaatsvindt, was de herdenkingsrede uitgesproken door schrijfster/actrice Debby Petter en haar echtgenoot Youp van ’t Hek. Ook daar hield burgemeester Lenferink een toespraak.
