Op laagveen weidegebieden in ons land wordt hoofdzakelijk veeteelt bedreven. De grond zakt en stoot veel CO2 uit. Deze broeistofgas blijft in de dampkring hangen en warmt moeder aarde op. Rond 2050 heerst hier het klimaat van Frankrijk geschikter voor landbouw en fruitteelt. Hoe vormen wij de huidige kruide loze graslanden om, brengen de verscheidenheid van in begroeiing terug. Hoe reduceren we de CO2 uitstoot en bieden wij boeren toch een profijtelijk agrarisch bedrijf?
door Hans Schuurman
De corporatieve vereniging ‘Land van Ons’ onderzoekt in het Polderlaboratorium ‘Vrouwe Venne’ bij Oud Ade mogelijkheden. Dit ‘PolderLab’ is ’s werelds grootste onderzoek experiment op veenweiden. Het onderzoek experimenteert onder andere met het grondwaterpeil kan worden geëxperimenteerd. Een strijdpunt tussen boeren en burgers. Het beschikbare stuk land is 64 voetbalvelden, even groot als het circuit van Zandvoort, verkeert door haar eenzijdige begroeiing in abominabele conditie. Vorige maand plantte burgemeester Henri Leferink, voorzitter van de dertien samenwerkende gemeenten Holland Rijnland en voorzitter Franke Remerie van ‘Land van Ons’ de eerste heester die het land gaan omzomen. Deze vruchtenstruiken en heesters trekken insecten, vogels en klein wild aan die het pril begin vormen van terugkeer van biodiversiteit in het landschap. Even verder liggen zaadbedden van planten en kruiden die al het vervolg van het experiment aankondigen.
Testen in de polder
Maarten Schrama: projectleider van het onderzoek vertelt dat de Boothuispolder sinds haar ontstaan in de 16 eeuw drie meter gezakt. Terwijl de zeespiegel maar steeds stijgt door opwarming van de aarde. Nog harder pompen om niet te verzuipen? Het is geen oplossing. Met het klimaat akkoord heeft ons land zich verplicht de CO2 uitstoot en de aard opwarming veroorzaakt, rigoureus te beperken. Als grootste uitdaging ziet wetenschapper Schrama niet alarmerender gegevens maar brede lagen van de bevolking bewust te maken van de problematiek in. Vooral die mensen die zich in hun levensonderhoud bedreigd voelen. “Daarom hebben wij de rechtsvorm corporatie van ‘Land van Ons’ gekozen”, zegt hij. “Verbinden en perspectief bieden”, vervolgt hij, ”geen tegenstellingen scheppen tussen boeren die aan het werk op het land hun boterham verdienen en burgers.
Boeren, burgers en de onderzoekers van de Universiteit Leiden gaan de uitdaging aan in veenweidegebieden leefbare en duurzame landbouw uit te oefenen. In de Vrouwe Venne polder wordt de komende tien jaar getest met nattere veenweides en diverse teeltwijzen uitgeprobeerd. Het inzicht dat daarmee verkregen wordt moet leiden tot verbetering van de plantenverscheidenheid, vermindering van stikstof- en CO2-uitstoot, stimulering van recreatie en voorkoming van verdere bodemdaling. Duurzamer voedsel produceren zonder roofbouw op de natuur die voor de producenten financieel aantrekkelijk is. Volgens Schrama, hij spreekt zelf liever over ‘burgerwetenschappers’ spelen daarbij een grote rol bij het telen van een verscheidenheid van planten, metingen doen van de aanwezigheid van de soorten insecten, vogels en kleine dieren die verscheidenheid van de natuur bevorderen. Het onderzoek strekt zich uit naar de omslag van het produceren van niet plantaardige eiwitten in plaats van dierlijke zoals fruit, groenten en noten
