“Als een archeoloog over 100 jaar onze achtergebleven resten opgraaft, rijzen hem de haren ten berge”, zegt Oskar Brandenburg, de samensteller van ‘If things grow wrong’ in museum De Lakenhal. Hij poseert bij zijn favoriete kunstobject, Future Fossils van Aart Kuipers en Walter van der Velden, direct bij de ingang. Brandenburg: “Een stofzuigerslang, gebroken klerenhangers, twee gieters en zwemvliezen, plastic en rubber die honderden jaren in ons milieu blijven. Wat mankeert ons? “Groeiverslaving’.
door Hans Schuurman
We willen maar steeds sneller, groter, meer en beter. Voor een paar euro’s koop je spullen waarvan je weet dat ze maar even meegaan. Wat geeft ‘t , je krijgt er toch drie van en voor de prijs van één, dus wordt achteloos weggegooid. “Groeiverslaving is de aanleiding van de expositie”, vertelt Brandenburg. “Musea worden veelal vereenzelvigd met gestileerde voorwerpen en schilderijen van oude meesters.
Met ‘If things go wrong, gooide De Lakenhal het roer om. Via social media, Facebook en Instagram, riepen zij op kunstobjecten aan te leveren die groeiverslaving verbeelden. Het resultaat was verbluffend, vertelt Brandenburg, we kregen 500 aanbiedingen uit binnen – en buitenland. Dat aantal hebben wij eerst zelf teruggebracht naar een hanteerbaar 35 en vervolgens een deskundige jury gevraagd hieruit 15 kunstwerken te selecteren. “En hier hangen of staan 15 nieuwe manieren om over onze groeiverslaving na te denken”. De tentoonstelling toont interessante verfrissende objecten, de bezoeker gaat rijker de deur uit. Somberen over de toekomst ? Echt niet. De expositie heeft een positieve insteek, laat zien welke oplossingen bestaan, hoe wij maatschappelijke uitdagingen te lijf kunnen gaan.
Met Oskar Brandenburg lopen we langs de ‘Come back to the circle’ die toont hoe oorspronkelijke bevolkingen, de Inuit in Groenland, Papoeaas in Nieuw Guinea en bewoners van het Amazonegebied, in harmonie met de natuur leven. Ernaast een toepassing van kunstmatige intelligentie. De computer genereert kritische vragen op recente milieu uitspraken van regeringsleiders en stelt een reactie op, op een briefkaartje. Het adres levert de computer gedienstig aan. “Doe mij maar Bolsenaro, president van Brazilië, die zo slecht op z’n regenwoud past”. Maandelijks verstuurt De Lakenhal de briefkaarten. Wat doet die doodskist daar? Brandenburg: “Als mensen sterven en de balans van hun leven opmaken, overdenken zij vaak de dingen die zij anders hadden willen doen. Spijt, maar wel beetje laat. “Daarom maakte de Mohammad Faizi Nazir deze doodskist, als je er in gaat liggen kun je nog op tijd de (voorlopige) balans opmaken. De deksel kán dicht, goed voor de concentratie. Verder bots je bijna tegen een kunstwerk aan bestaande uit een half dozijn lampenkappen waar je hoofd in kan steken waardoor je volledig van de buitenwereld bent afgesneden. “Reflectie”, zegt Brandenburg. “Van een doos waarin je kunt vluchten en een doodskist die je confronteert met je eigen sterfelijkheid” We houden het toch wel gezellig, hé!
Voor het halfronde raam aan de achterzijde van het museum staat een met vrolijk uitgedoste vrouw, de fel gekleurde stoffen symboliseren het Indonesische imperialisme. Indonesië presenteert zich als een zeer diverse natie, die meer dan 500 verschillende etnische groepen huisvest. Toch speelt er zich achter de schermen een andere werkelijkheid af. Rijkdom en armoede, groei en vernietiging in Indonesië staan ze dicht bij elkaar. We denken altijd aan vervuilende industrie, nou wetenschapsinstituten kunnen er ook wat van getuige de berg plastic afval van één van de 400 onderzoekers van het Koningin Maxima instituut voor kinderkanker.
If things go wrong, Oplossingen voor groeiverslaving van 15 oktober 2021 tot en met 20 februari 2022 in Museum De Lakenhal .
