Diverse plekken in de Merenwijk, maar ook elders in Leiden zijn dicht begroeid met de reuzenberenklauw, die bij huidcontact ernstige brandblaren kan veroorzaken. Merenwijker Roek Vermeulen sprak beheerders van de groeiplaatsen aan het Stadspolderpad, ProRail en de gemeente, te vergeefs aan op hun verantwoordelijkheid. ‘Wat doet u eraan,’ vroeg Vermeulen de gemeente: ‘Niets, want we krijgen ze toch niet weg.’ Bij ProRail verzandde de vraag in de bureaucratie.
Door Hans Schuurman
‘Dat er niets aan te doen is, is apert onjuist en als het geen gebrek aan kennis is, vermoedelijk gebrek aan budget’, aldus Vermeulen. Naar diens mening kan de reuzenberenklauw heel goed onder controle gehouden worden. Definitief laten verdwijnen is vaak mogelijk en slechts een kwestie van goede planning en lange adem. Volgens Vermeulen zou de gemeente als ze oprecht waren geantwoord hebben: ‘Niets, want we hebben er geen geld voor’. Het beheer van de reuzenberenklauw wordt nu dus door vrijwilligers op eigen houtje gedaan.
In de 19e eeuw is de reuzenberenklauw uit de Kaukasus als tuinplant in Nederland geïntroduceerd. De reuzenberenklauw kan, afhankelijk van de groeiplaats, in de lente in een paar maanden tijd uitgroeien tot een hoogte van 4 meter. Afhankelijk van de groeiplaats zullen de zaailingen na een of meerdere jaren de bloeifase bereiken. Het eerste jaar blijft de plant laag (50 cm), het jaar erop is hij meestal volgroeid, en bloeit van juni tot augustus met een variabel aantal samengestelde schermen vol witte bloemetjes. Na de bloei sterft de plant af.
Brandwonden
De reuzenberenklauw (Heracleum mantegazzianum) staat sinds 2017 op de Europese lijst van invasieve exoten en mag niet meer worden verkocht of vervoerd; EU-lidstaten zijn verplicht de plant te bestrijden. Aanraking van beschadigde planten (of via de brandharen) kan ernstige schade toebrengen aan de huid en de ogen van mensen en dieren. Blootstelling aan zonlicht na contact met het sap zal rode, heftig jeukende vlekken veroorzaken, gevolgd door zwelling en blaarvorming. Het letsel ziet eruit als een brandwond en het kan weken duren voordat het genezen is. Als er plantvocht in de ogen komt, kan dit zelfs tot blindheid leiden. En honden kunnen met het sap in de bek stikken.
De reuzenberenklauw verdringt andere planten en is dus ook een gevaar voor de biodiversiteit. Na de bloei kunnen de zaden overal terechtkomen. De zaden van reuzenberenklauwen die langs het spoor staan, worden door de luchtstroom van de langsrijdende treinen verspreid.
Speeltuinen
De gemeente herkent zich niet in de kritiek dat zij niets doet in het verwijderen van de reuzenberenklauw. Zij antwoordt desgevraagd: “In Leiden zien we geen toename van het aantal reuzenberenklauwen ten opzichte van vorig jaar. We halen de reuzenberenklauw weg in de openbare ruimte waar ze gevaarlijk zijn voor mensen en overlast geven zoals direct naast fietspaden of bij speeltuinen. Echter 100% verwijderen is praktisch bijna onmogelijk en zeker in de gebieden die wat meer achteraf liggen, blijven ze dan ook vaak staan. Het weghalen wordt gedaan door diverse partijen, vanuit groenonderhoud, bermen maaien maar ook onze eigen dienst. Het wordt zo veel mogelijk in de reguliere werkzaamheden meegenomen.
ProRail is ook om commentaar gevraagd maar kon niet tijdig reageren.
