Oudere fietsers op de rotonde Haagse Schouwweg, Ommedijkseweg, Stevenshofdreef, hebben de meeste kans op een ongeluk volgens de Leidse Verkeersveiligheidsmonitor. Fietsers zijn veruit de meest kwetsbare verkeersdeelnemers in onze stad en ouderen, 55-plussers, in het bijzonder. Is de monitor waarvoor de gemeente een miljoen kreeg van het Rijker worden vooral gevaarlijke verkeerssituaties in kaart gebracht, maar heeft de gemeente ook een taak Leidenaren vaardiger te maken in het verkeer?
door Hans Schuurman
Aan de volgende vijf aandachtspunten geeft de gemeente de komende jaren extra aandacht: Inrichting van woonstraten als 30 km gebied, de (brom-) fietsinfrastructuur van gebiedsontsluitingswegen; het verkeersgedrag van de oudere verkeersdeelnemer (55+); het verkeersgedrag van de jonge verkeersdeelnemer (18 tot 24 jaar) en verkeersveiligheidsoplossingen voor de bromfietsers op gebiedsontsluitingswegen.
In de monitor staat welke locaties extra aandacht krijgen. Het stadsbestuur had deze locaties al eerder op ’t oog, meldt zij tevreden omdat daar al veel letsel ongelukken plaatsvonden. Plekken in volgorde van heftigheid: Haagse Schouwweg, Ommedijkseweg, Stevenshofdreef; Rotonde Vijf Meilaan – Boshuizerlaan;
Wassenaarseweg, Sandifortdreef; Herensingel, Lage Rijndijk, Zijlsingel; Koninginnelaan, Lammeschansweg; Tomatenstraat, Lammeschansweg; Noordeinde, Rapenburg, Breestraat, Kort Rapenburg; Haagweg, Leidseweg, Stevenshofdreef en Stationsplein, Stationsweg.
Volgens de verkeersveiligheidsmonitor is het aantal geregistreerde ernstige verkeersslachtoffers met gewonden sinds 2019 redelijk stabiel. De coronapandemie bracht tijdelijke verandering in het aantal verkeers- en vervoersbewegingen en vertroebelt het inzicht enigszins. Het gemiddelde aantal ernstig gewonde verkeersslachtoffers is ongeveer 1 per dag.
Volgens een in 2021 gehouden stadsenquête voelen Leidenaren zich tamelijk veilig in het verkeer. Onder mannen voelt meer dan 90% zich veilig, terwijl 82% van de vrouwen zich zo voelt. Uit een landelijk onderzoek hetzelfde jaar blijkt dat 77% van de Nederlanders zich veilig voelt in het verkeer. Verhoudingsgewijs ligt dus in Leiden het gevoel van veiligheid in het verkeer vrij hoog.
Gedragsbeïnvloeding
De Verkeersveiligheidsmonitor meldt dat de gemeente educatieprojecten aanbiedt (wil aanbieden) voor jongeren en ouderen. Voor de senioren noemt zij het project: ‘Doortrappen voor ouderen’. Plus de mogelijkheid voor oudere automobilisten die pakweg 50 jaar geleden hun rijbewijs haalden en niet meer goed op de hoogte zijn van de veranderde verkeersregels. Onderdeel van zo’n opfriscursus is een ritje met een (gepensioneerde) autorijschool docent tijdens welke de oudere op jarenlang ingesleten fouten in hun rijstijl wordt gewezen. Scholen organiseren jaarlijks verkeersveiligheidslessen op de fiets die met een ‘rijexamen’ wordt afgesloten. Het project ‘doortrappen’ voor oudere fietsers waarbij senioren gestimuleerd worden te blijven fietsen (bewegen) en bewust gemaakt van de veranderingen op het fietspad (veel gebruikers met verschillende snelheden), bestaat wel in Amsterdam. Geen specificatie of melding maakt de Leidse verkeersveilheidsmonitor van de elektrische fiets en haar groeiende populariteit onder ouderen. Op een fiets met ‘ondersteuning’ bereikt de e-biker in een paar seconden 25 km. per uur in plaats van 15 die men gewend was. Automobilisten verkijken zich op de snelheid van de kwieke e-biker die plotseling opduikt op een rotonde waar hij nou net wil afslaan. Bewustmaking bij senioren dat hun reactiesnelheid van senioren, die daalt met het klimmen der jaren en de fiets die uitnodigt tot hogere snelheden. Leren dat de e-bike soms een ander zwaartepunt heeft dat de gewone fiets. De Verkeersveiligheidsmonitor is rijkelijk voorzien van overzichten en statistieken. Wat zou het percentage ongelukken zijn waar een (oudere) fietser met ‘ondersteuning’ bij betrokken is? En heeft de gemeente een taak particuliere initiatieven te stimuleren en ondersteunen die (oudere) fietsers daarvan bewust maakt?
