De binnenstad van Leiden was vorige week vrijdag een kookpot en in het glazen huis op de Aalmarkt waarin wethouder Fleur Spijker Leidse ondernemers ontving, liep de temperatuur op tot wel 37 graden. In deze gelegenheids ‘Heet-hé kas’ wilde de stadsbestuurder graag horen wat verbeterd kan worden aan de openbare ruimte in extreme perioden van droogte, hitte en hoosbuien. Leiden kleurt vandaag donderrood op de hittekaart achter Spijker. Is dit de start van een gemeentelijk klimaatbeleid?
door Hans Schuurman
“Het viel mij vooral op, op mijn weg hier naar toe over de Haarlemmerstraat dat, de airco’s van alle winkelketenfilialen mij een koele windstroom toe bliezen en dat daarentegen klein(re) ondernemers hun deur gesloten hielden om de koelte binnens huis te houden”, zegt Koen van slagerij Van der Zon. Worst maken doen wij onder normale omstandigheden de gehele dag, maar op deze warme dagen zo vroeg mogelijk in de ochtend dus omdat het dan in de zaak het koelst is”. “We werken al met marmeren werkbanken omdat die minder snel warmte absorberen, maar ook nu ontkomen we er niet aan de airco aan te zetten”. Ook het City Hotel Nieuw Minerva houdt in deze warme tijden de ramen en deuren pot dicht en maakt volgens de medewerkster zo min mogelijk gebruik van energie slurpende koelingsmiddelen. “De gasten hebben daar alle begrip voor, als je hierover maar met hen communiceert”. Het woord ‘communiceren valt regelmatig als gepraat wordt wiens verantwoordelijkheid een klimaatvriendelijke binnenstad is. Houdt die op bij de winkeldeur? “De openbare ruimte is een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van ondernemers en gemeente”, is het gemeenschappelijk oordeel.
In sommige delen van Leiden is deze vrijdag de temperatuur opgelopen tot bijna 30 graden Celsius. Maar móet onze stad in de zomer één grote kookpot zijn? Hoe kunnen we stedelijke verhitting milderen? Ondernemers willen daar graag in meedenken maar lopen volgens hun zeggen op tegen een afstandelijke en verbiedende overheid.
Vernevelingsinstallatie Asfalt, baksteen en beton nemen de energie uit zonnestralen gretig op, houden ze vast en geven ze ’s nachts weer af. Is meer groen het wondermiddel? Ja, maar wel op de juiste plekken. Bomen en struiken kunnen ook een averechts effect hebben op natuurlijke luchtstromen die door de straat blazen. En is er wel op de juiste plekken plaats voor hun wortels. Onder de grond met alle kabels en buizen is bijna net zo druk als bovengronds. Aan schaamgroen, voor de bühne is ook geen behoefte. En groendaken? Een groendak is verkoelend voor de mensen die onder dat dak wonen. Volgens deskundigen werken de groendaken met een soort grind of lavagruis en een sedumplantjes helemaal niet. Het wordt zelfs warmer met een wit kiezeldak. Zijn witte of lichtgekleurde daken en gevels een efficiënte oplossing? Alles wit schilderen? Voor wie in zo’n wit huis woont, biedt het verkoeling. Maar dat wit ketst het zonlicht af op de straat. En de Leidse grachten, verkoelen die nu? Water kan tijdens hittegolven extra verwarmen opnemen want het heeft de eigenschap dat het heel langzaam opwarmt en maar heel langzaam afkoelt. Wat echt goed werkt om te verkoelen, is water vernevelen. De kleine druppeltjes verdampen heel snel waardoor er minder energie in de lucht is om op te warmen. Is een verneveling installatie die koelte brengt voor het winkelend publiek van de Haarlemmerstraat misschien een idee?
