Leiden is sinds 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk & inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen, taken die zij met budget vermindering (vrijwillig) overnam van de rijksoverheid. Sinds deze decentralisatie van taken in het sociaal domein stelt de gemeente een ‘Monitor Sociaal Domein’ op. De onafhankelijk Adviesraad Sociaal Domein Leiden (ASDL) vindt dat B&W deze twee jaarlijkse rapportage weinig doelgericht gebruikt, als een signaleringsrapport. En die kritiek neemt B&W eindelijk ter harte.
door Hans Schuurman
Volgens de ASDL schiet de gemeente met haar Monitor Sociaal Domein 2022 schromelijk tekort door haar weinig verdiepend onderzoek. De adviesraad vindt dat de Monitor Sociaal Domein de gemeenteraad (meer) in de gelegenheid moet stellen haar controlerende taak uit te oefenen. Zij noemt het een gemiste kans dat nergens in de rapportage te lezen is of en hoe het gevoerde beleid bijdraagt aan de beoogde doelen van het college. De kritiek van de LASD op de rapportage betreft onder andere de leesbaarheid; door omvangrijk grafieken en tabellen raakt de lezer snel de weg kwijt. De beschrijving van ontwikkelingen in de tijd tussen Leiden en vergelijkbare gemeenten; het zijn natuurlijk allemaal interessante weetjes, maar wat kán de gemeenteraad er mee.
In het gesprek dat B&W binnenkort voert met de adviesraad-LASD, ontbreekt het vast niet aan gespreksstof. Het advies van de LASD over de vorm: Begin de volgende Monitor Sociaal Domein de volgende keer liever het rapport met een verklaring wat precies wordt beoogd, beperk de cijfers en tabellen en eindig alle hoofdstukken met korte conclusie. Volgens de LASD worden op te veel plaatsen in de monitor ontwikkelingen beschreven waarvan de tekst meer vragen oproept dan antwoorden geeft.
Hoe komt het bijvoorbeeld dat Leiden zoveel meer jeugdhulp zonder verblijf biedt dan andere gemeenten? Waarom wordt 15% van de jeugdhulptrajecten voortijdig beëindigd? Hoeveel zelfstandig wonende ouderen wonen er eigenlijk in Leiden. Na zo’n statement wil je er juist meer van weten. In de monitor wordt aangegeven wat re-integratie voorzieningen zijn, maar niet wie er wie voor in aanmerking komt of hoeveel trajecten succesvol waren. De LASD mist belangrijke onderwerpen als kinderarmoede in Leiden en hoeveel Leidse kinderen zonder ontbijt naar school gaan. Beantwoording van vragen kost de ambtelijke ondersteunende staf enorm veel tijd. Maar het gemeentebestuur kan niet mopperen dat zij overvallen wordt door deze kritiek want een jaar geleden, in oktober 2021, zei VVD raadslid Alyssa Voorwald dat de Monitor Sociaal Beleid meer moest zijn dan een signalering instrument.
