Leden van D66 jongeren stonden dinsdagmiddag met een stembus voor het Stadhuis en vroegen voorbijgangers te stemmen op een persoon die zij het meest geschikt achten voor burgmeester van Leiden. Hiermee willen wij aandacht trekken voor democratische benoeming van een nieuwe burgemeester, nu burgemeester Lenferink per 1 september vertrekt”, zegt Max Verdegaal, voorzitter van de jonge democraten. “D66 is voorstander van de gekozen burgemeester, het liefst hielden wij een volksraadpleging, maar dat kan helaas niet meer vanwege huidige regelgeving”.
door Hans Schuurman
Hun stembus was op het einde van de middag goed gevuld met ruim 50 kandidaten. “De namen van de kandidaten, vertel ik niet”, aldus Verdegaal, ”die zijn geheim”. En gaan jullie nu hiermee een stads brede verkiezing organiseren, met een stembiljet zo groot als een tafellaken?
Nee, dat niet natuurlijk, maar wij hopen dat met deze stunt wij aan de Leidenaren wel duidelijk hebben gemaakt alle inwoners voor de benoeming van zo’n invloedrijke functie en gezichtsbepalend gezicht de hele stad geraadpleegd zouden moeten worden. Verdegaal: “De huidige burgemeester, Henri Lenferink, was immers ook gekozen”. Verdegaal komt ter plaatse met een ander origineel voorstel: “Als we nu eens bij de eerstvolgende gemeenteraadsverkiezing de lijsstrekker van de winnende partij tot burgemeester benoemen”.
Gekozen burgemeester
‘Weet je waarom de gekozen burgemeester in 2008 eigenlijk is afgeschaft? “Dat weet ik niet precies”, antwoordt Verdegaal, “toen was ik nog te jong’. De verkiezing van de burgemeester, tussen 2001 en 2008 bestond eruit dat in de slotfase van de benoemingsperiode de twee (voorkeurs) kandidaten, dat waren in Leiden anno 2003 Harry Groen en Henri Lenferink, met een referendum ter keuze aan de stadsbevolking werden voorgelegd. Sinds de invoering in 2001 werd acht keer een burgemeestersreferendum gehouden. Drie keer, in Zoetermeer, Utrecht en Eindhoven, was het referendum ongeldig omdat het opkomstpercentage onder de vereiste dertig procent lag.
De voornaamste reden van afschaffing was echter dat bij het burgemeestersreferendum ten onrechte de suggestie van een verkiezing werd gewekt. Terwijl de positie van de burgemeester in het lokaal bestuur hem of haar geen ruimte biedt voor een eigen beleid. Hij is géén partijpolitieke functionaris en staat als neutrale voorzitter van de gemeenteraad boven de partijen. Volgens de gemeentewet behoort tot zijn taak openbaar bestuur en veiligheid. Nederland heeft 342 gemeenten, het is een beroep voor oudere mannen, slechts 30 vrouwen en 30% partijloos. De meest voorkomende vooropleiding voor burgemeester is wethouder, 70% was voorheem wethouder. Hernri Lenferink ook, van Arnhem
