Leidse ouderen en stadgenoten met een beperking kunnen vaak geen huishoudelijke hulp krijgen hoewel zij daar rechtens de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) wél aanspraak op hebben. De wachtlijsten liepen eind vorig najaar op als gevolg van personeelskrapte maar was deels ook te wijten aan het zogenaamde ‘abonnementstarief’ die mensen begunstigt die deze hulp best kunnen betalen. Vorig jaar maakte de gemeente een dienstverlening ‘noodproduct’ nu kondigt wethouder Julius Terpstra (Welzijn) mildere vervolgmaatregelen aan.
door Hans Schuurman
De wachtlijst voor huishoudelijke hulp voor de Leidse regiogemeenten (Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Voorschoten en Zoeterwoude) is de afgelopen maanden korter geworden, van 100 in november 2022 naar 21 cliënten nu. Nog maar 3 van de 19 door de gemeente gecontracteerde zorgaanbieders hebben een wachtlijst. Het bieden van een noodproduct bracht verlichting. Deze beperkte dienstverlening dient huis vervuiling te voorkomen en bestaat uit de meest noodzakelijke schoonmaakwerkzaamheden, zoals van sanitair en de keuken eens per 14 dagen.
Personeelstekort blijft een probleem zo waarschuwen de zorgorganisaties. Onvermeld in de brief van de wethouder is dat sinds de invoering van het ‘abonnementstarief’ in 2019 de Wmo-huishoudens gebruik maken van voorzieningen tegen vast tarief van € 19 per maand. Een bedrag dat betaald wordt ongeacht inkomen, vermogen of aantal uren schoonmaak. Deze royale regeling, ontworpen om de stapeling van eigen bijdragen te voorkomen, genereerde een aanzienlijke vraag bij financieel draagkrachtigen.
Beperkte keuzevrijheid
Door deze toeloop van burgers met een goed inkomen, liep de dienstverlening met de arbeidsmarktkrapte vast en nam de gemeente maatregelen die alle Wmo-gebruikers trof. Cliënten werden vervolgens beknot in hun keuzevrijheid zelf een aanbieder, hun favoriete hulp, te kiezen. De brief van Terpstra: ‘Cliënten worden door de consulent er op gewezen en dringend geadviseerd te kiezen voor een aanbieder zonder wachtlijst’.
Om er op voorbereid te zijn dat er weer of meer wachtlijsten ontstaan overweegt de gemeente met haar huishoudelijke hulp aanbieders af te spreken dat niet de langst ingeschreven cliënt gevraagde hulp krijgt, maar die cliënten die het hardst hulp nodig hebben, ongeacht de datum van aanmelding. Hetgeen wel objectieve afwegingscriteria vraagt.
Terpstra: “Met de positieve ontwikkeling van de wachtlijsten voor huishoudelijke ondersteuning in de Leidse regio in combinatie met maatregelen van prioritering en wachtlijst management, is geen verlenging nodig van het ingevoerde noodpakket. Dit betekent dat de aanbieders niet langer een noodproduct bieden aan de 146 cliënten uit de Leidse regio”. Omdat niet alle aanbieders in de gelegenheid zijn om onmiddellijk alle cliënten de reguliere ondersteuning te bieden, is een overgangsperiode van maximaal een halfjaar ingelast.
