“Ik ga na 20 jaar met pensioen als burgemeester en samen met mijn vrouw veel leuke dingen doen”, Henri Lenferink maakte zijn terugtreden vorige maand bekend. Maar een nieuwe burgemeester die heb je niet één twee drie. Het kan best tot 1 september 2024 duren vóórdat deze vacature definitief is vervuld. De benoeming vereist een zorgvuldige en discrete procedure, waarbij de vertrouwenscommissie uit de gemeenteraad een belangrijke rol vervult. Maar hebben Leidenaar zélf ook nog wat te zeggen?
door Hans Schuurman
De vertrouwenscommissie bekleedt een cruciale rol in de benoemingsprocedure en beweegt zich omzichtig in het spanningsveld tussen discretie en openheid. Negen van tien raadsfracties hebben een vertegenwoordiger aangewezen in de vertrouwenscommissie, één raadslid uit iedere fractie. Alleen Partij Sleutelstad ziet voorlopig nog even af hierin participeren, zij heeft bezwaar tegen de (onverplichte) besloten vergaderingen van de vertrouwenscommissie over het profiel van de nieuwe burgemeester.
Burgemeester loos tijdperk ?
De vertrouwenscommissie overlegde met de commissaris van de Koning en ze kwamen tot de slotsom dat zonder een tijdelijk plaatsvervanger er (te) lang burgemeester loos tijdperk zou bestaan. Besloten werd tot indienstneming van een tijdelijk burgemeester vanaf 1 september 2023. Samen met inwoners en organisaties uit de stad gaat de vertrouwenscommissie een profielschets opstellen, eigenschappen en kwaliteiten waaraan de nieuwe burgemeester moet voldoen? Bekwaam, toegankelijk, de burgermoeder of -vader moet kennis van de stad hebben etc. etc. Politieke kleur scoort bij dit soort discussies, die overal in het land gevoerd worden, niet (meer) zo hoog maar aan een afgezette minister uit Den Haag, daar heeft men een hekel aan. Even naar de statistieken: Driekwart van de burgemeesters van grotere steden waren voortijds ervaren en gelauwerde wethouders. Henri Lenferink was bijvoorbeeld voor 2003 langjarig wethouder van Arnhem. Een nieuwe burgemeester die op het terrein van bestuurlijk en veiligheid van wanten weet, dát is best handig, want de gemeentewet bedeelt hem die taak toe in het college van B&W.
Publiekelijk solliciteren
De vertrouwenscommissie is aan strenge geheimhoudingsregels gebonden, zeker als het gaat over wie er gesolliciteerd heeft. Maar de geheimhouding geldt niet voor de kandidaten zelf. Robert Strijk (Leiden, 1965) was wethouder van Leiden en gedeputeerde van de provincie Utrecht en heeft zijn belangstelling voor het burgemeesterschap van Leiden nooit onder stoelen of banken gestoken. Deze openheid van sollicitanten komt niet zo vaak voor want ‘t kan betrokkene in hun huidige loopbaan best wel eens schade berokkenen. Het zegt echter wel veel over iemands oprechte ambitie. Fractievoorzitter van Partij Sleutelstad, Thijs Vos, waardeert de openheid en meldt de vertrouwenscommissie: ’Het verdient navolging dat kandidaten net als Robert Strijk hun interesse in het burgemeesterschap aankondigen. Leg daarom in de profielschets vast dat de voorkeur uitgaat naar een kandidaat die publiekelijk solliciteert’.
