De wijkvereniging Transvaal overweegt met (een deel) van het half miljoen euro’s dat hen door de gemeente als leefbaarheidsgeld werd toegewezen de bunker aan de Morsweg uit de Tweede Wereldoorlog in ere herstellen. In de Algemene Leden Vergadering (ALV) van de wijk kreeg dit idee de meeste stemmen. Voor andere opties moet de betonkolos afgebroken worden, maar dat is al eerder geprobeerd.
door Hans Schuurman
De wijkvereniging Transvaal kreeg een ‘cheque’ van € 500.000, – ter verfraaiing van de wijk. Bij de discussie over de bestemming kwamen een aantal mogelijkheden ter sprake. Zoals ‘t oprichten van een klussenteam, een ‘groen-team’ voor de hele wijk, authentieke lantaarnpalen, 3 zwemtrappen om uit het water te komen enz. enz. De verwaarloosde, onooglijke bunker tot toeristisch attractie te maken, kreeg de meeste stemmen. Veel Leidenaren zullen deze bunker aan de Morsweg nauwelijks kennen. Bij rondleidingen over ‘oorlogslittekens’ als thema door de stad, blijkt telkenmale haar onbekendheid.
Dat is ook geen wonder want het bouwwerk wordt aan het oog onttrokken door wildgroei, die bijna volledig haar lelijkheid aan het oog onttrekt. Sinds de jaren ’50 werden plannen beraamd de betonkolos te slopen. Echter na verschillende pogingen zagen aannemers er maar vanaf en met dynamiet opblazen van de metersdikke muren in deze dicht bebouwde omgeving, was ook geen optie. De gemeente verzoende zich met de aanwezigheid van deze sta-in-de-weg en honoreerde het in 2014 met een plaats op de Gemeentelijke Monumentenlijst.
De Morsweg bunker, één van de 20 in Nederland, is verhuld (gecamoufleerd) als woning. Ze werden door de Duitse bezetter als telefoonknooppunt gebouwd in 1942-1944 en maakte deel uit van het communicatiekanaal van de Atlantikwall. Een exemplaar in de Alkmaarderhout (1943) is sinds 2017 een oorlogsmuseum dat gerund wordt door vrijwilligers.
