De Leidse burgerberaad, 165 hoofdzakelijk door loting aangewezen Leidenaren, buigen zich vijf zaterdagen over de energietransitie. Gaan zij na talrijke wijk – en stadsbijeenkomsten over vermindering van CO2-uitstoot radicaal nieuwe gezichtspunten ontdekken of moet zij het gemeentebestuur meer draagvlak verschaffen met hún plannen?
door Hans Schuurman
Wethouder Yvonne van Delft vindt (vooral) het eerste: “Ik kijk uit naar het burgerberaad. Het is een nieuwe manier om onze inwoners te betrekken bij de plannen van de gemeente tot vermindering van broeikasgassenuitstoot om klimaatverandering tegen te gaan”. Zij verwacht dat er bij de inwoners veel ideeën leven en is benieuwd naar hun kennis en creativiteit. De GroenLinks politica ziet de energietransitie als middel verdere opwarming van de aarde te voorkomen en een gezonde, veilige en groene toekomst veilig te stellen.
Politieke betrokkenheid
Veel mensen zien burgerberaden (vooral) als welkome correctie van, of aanvulling op, de lokale representatieve democratie. Door ‘gewone’ burgers van uit hun perspectief mee te laten praten, hun ervaringen en belangen naar voren te brengen in het politieke debat voelen zij zich beter gehoord. De stem van gewone mensen wordt nu (te) weinig gehoord en bedanken feestelijk zich te laten bedelven in bijeenkomsten door betogen van praatgrage (pseudo) deskundigen. Stadspolitici horen graag wat in de samenleving speelt en zullen daar zo mogelijk rekening mee houden. Het komt in ieder geval de politieke band ten goede, scherpt de geest voor besluitvorming en schept meer betrokkenheid in periodes tussen verkiezingen. In de burgerraad hoopt men erop dat de leden in hun omgeving een forum hebben de opgedane kennis uit te dragen.
De betrokkenheid van de Leidenaar met de lokale democratie is best zorgelijk. Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen kwam iets meer dan de 50% naar de stembus en in de Slaaghwijk en de Mors nauwelijks de helft van dit stedelijk gemiddelde.
Representatief
De gemeente heeft zich nauwgezet gekweten van haar taak voor een representatieve samenstelling van de burgerraad. Zij nodigde 12.000 willekeurig gekozen inwoners uit het bevolkingsregister schriftelijk uit. En deelde 165 burgers in volgens de in werkelijkheid bestaande verhoudingen van man/vouw, leeftijd, opleiding, woonwijk en huur of koopwoning. Alleen bij genoten opleiding, moest de gemeente een correctie toepassen. Er reageerden slechts 4% van de 12.000 aangeschreven Leidenaren met een lbo, vmbo of mavo-opleiding. In werkelijkheid heeft 19% van de inwoners van Leiden deze vooropleiding. Ook in een van de vier leeftijdsgroepen, Leidenaren tussen de 27 t/m 39 bleek het enthousiasme licht ondervertegenwoordigd en werd bijgestuurd. Van de 165 burgerberaad leden werd 80% van de aangeschreven burgers ingeloot en heeft zichzelf 20% aangemeld. De burgerraad krijgt informatie over het thema energietransitie en kunnen desgewenst zelf deskundigen raadplegen. Op 16 september is de eerste bijeenkomst.
