Kunst bindt generaties
Ouderen hóren erbij, die boodschap draagt Leyden Academy on Vitality and Ageing altijd luid en duidelijk uit. De expositie ‘The Art of Belonging’ in het LUMC werd vorige week werd afgesloten met beeld, dans en een lezing. Daarin werd op ontroerende wijze aftakeling, afscheid en verlies getoond. Ook werden fricties tussen generaties niet verhuld.
door Hans Schuurman
Ouderen worden in onze samenleving jammer genoeg maar al te vaak gezien als een kostenpost. Dus hedentendage, bij een tekort aan geld én personeel in de zorg, is extra oplettendheid geboden. Heb je moeite te accepteren dat je oud wordt? Maar als je nog in staat alles te doen waartoe je je geestelijk en lichamelijk in staat voelt, is dat toch O.K.! Op de tentoonstelling hangt een muur vol foto’s over een zoon die 30 jaar zijn ouders wekelijks bezoekt. De fotoreeks begint met de vrolijk uitzwaaiende vader en moeder. De laatste foto’s, decennia ’s later, toont een frêle oude dame leunend op en stok. De aftakeling is zichtbaar. De allerlaatste foto toont alleen nog de drive way en het ouderlijk huis en de vergankelijkheid van de relatie.
Met een van inleiders, cultureel antropoloog Jolanda Lindenberg, lopen we langs een foto van vader en zoon. Beiden lezen zij de (zelfde) krant, daarbij houdt de gelijkenis echter niet op. Vader en zoon houden hun krant op de zelfde manier vast, lezen waarschijnlijk het zelfde artikel en vertonen min of meer de zelfde sceptische gelaatsuitdrukking. “Die zoon is gewoon een jongere uitgave van zijn pa.
Dans is onze taal
Marc Vlemmix met z’n dansgezelschap geeft een dansdemonstratie. Vlemmix dans met mensen met Parkinson, Reuma en MS en vitale ouderen. Soepel en beheerst zweven de dansers op leeftijd over de vloer. Vlemmix: “De dans is onze taal, daarmee vertellen wij verhalen”. Een toeschouwer, 80 plusser, beweegt stiekem mee. Hij moet zijn benen bewegen bij de opzwepende muziek.
Dr. Jolanda Lindenberg licht een tipje van de sluier op over de wereldwijde verbinding van kunst en ouder worden. Maakt het eigenlijk uit of een kunstenaar een migratieachtergrond heeft, zijn hun ervaringen en daarmee expressies ook zo veelvormig? Lindenberg toont schilderijen en tekeningen beelden onder anderen van Afro-Nederlanders. Is de witte persoon standaard? Zij toont authentieke taferelen van Suriname die worden vastgelegd voor toekomstige generaties.
70 jaar max. In een hoek van de zaal wordt een tv die een video afspeelt. Te zien is een in leeftijd zeer gemêleerd gezelschap heftig debatterend over ouderdom en haar gebreken. “Ik wil niet ouder worden dan 70 jaar”, zegt een jonge twintiger. Bij het handopsteken ter afsluiting van de discussie blijkt tot zijn verbijstering dat bijna de helft van het gezelschap goed gebekte senioren van 70 jaar of ouder te zijn.
