De overheid mag alleen cameratoezicht gebruiken voor openbare orde handhaving, verkeersveiligheid plus opsporing van criminaliteit. Waar hangen de camera’s in onze gemeente en hoeveel? Geeft het Leidenaren een gevoel van ‘Big brother watching is me’ of draagt het bij aan de veiligheidsbeleving van burgers? Gemeenteraadslid Emma van Bree (GL) kreeg antwoorden op sommige vragen.
door Hans Schuurman
In de Leidse openbare ruimte hangen samen 23 camera’s, ze zijn te vinden in het stationsgebied en de directe omgeving van de dak- en thuislozenopvang aan het Papegaaisbolwerk. Een veelvoud van camera’s hangt overigens in winkels ter beveiliging van hun koopwaar en bij ontelbare particulieren die alleen hun eigen bezit mogen filmen. In verband met de veiligheid van personeel en bezoekers hebben ook alle gemeentelijke gebouwen cameratoezicht. De politie heeft de regie van de camera’s in de openbare ruimte.
Op drie locaties, Breestraat, Langebrug en de Campus Yours, zijn kentekencamera’s opgehangen die uitsluitend tot taak hebben het inrijverbod te handhaven. Het opgenomen materiaal van het stationsgebied en de Papegaaisbolwerk wordt 4 weken bewaard, als het vermoeden van strafbare feiten bestaat mág dat langer. Voor kentekenbeelden is de bewaartermijn maximaal 72 uur.
Nut en noodzaak
Elke vier à vijf jaar wordt nut en noodzaak van permanent cameratoezicht in de openbare ruimte geëvacueerd. In 2023 weer. Volgens de gemeente is het cameratoezicht bij Leiden C.S. niet overdreven. In 2010 werden deze camera’s geplaatst ter signalering en voorkoming van terroristische aanslagen in het openbaar vervoer en op advies van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) . In mei 2023 kwalificeerde zij het dreigingsniveau ‘aanzienlijk risico’.
Sinds 2018 werden de camerabeelden zo’n 200 keer per jaar bekeken naar aanleiding van incidenten. Mede dankzij inzet van de camera’s konden er gemiddeld genomen per jaar zo’n 50 personen worden geïdentificeerd en/of aangehouden. Het betreft verdachten van lichtere vergrijpen zoals diefstal/heling alsmede vandalisme. De camera’s hebben ook geleid tot de opsporing en aanhouding van verdachten na incidenten waarbij vuurwapens betrokken waren. Camera’s worden in Leiden ook gebruikt voor crowd control-doeleinden bij Leidens Ontzet en Koningsdag.
Publiek gevraagd naar de camera aanwezigheid op het Stationsplein, antwoordt steevast: “Geen probleem, ik heb niets te verbergen”. Uit onderzoek blijkt dat camera toezicht niet bijdraagt aan het veiligheidsgevoel van burgers. Het is nauwelijks omstreden dat het veiligheidsgevoelens van burgers negatief beïnvloed wordt door overdadige media-aandacht.
