Op het Morspoortterrein tussen de Morssingel, Morsweg, Plesmanlaan en het spoor richting Utrecht komen woningen, ondergrondse parkeergarage en een sociaal pension. Over een bestemming van de onverwoestbare bunker wordt nog gedacht. Op Morsweg 1 staat een overwoekerde communicatiebunkers van de Duitse Wehrmacht uit de oorlog. In de Alkmaarse Hout houdt een groep vrijwilligers de plaatselijke herinneringen hieraan in een identieke bunker uit WO 11 levend.
door Hans Schuurman
‘Zal ik je rondleiden of wil je liever alleen zelf even rondkijken’, vraagt vrijwilliger Harry Sluiter. De entree voor Museumbunker Alkmaar ’40-45 is € 3 en het is ongeveer 30 dagen per jaar open. Deze bunker is net als die in Leiden één van de ca. 30 communicatiebunkers gebouwd op ca. 5 km. afstand hemelsbreed in het achterland van de zogenaamde ‘Atlanticwal’ langs de Nederlandse kust. De bunkers tussen Vlissingen en Den Helder waren de schakels van een Duits waarschuwingssysteem voor geallieerde invasies op onze stranden. De bunkers werden als woonhuis gecamoufleerd ten einde geen aandacht te trekken vanuit de lucht. Niet dat bombarderen veel uitgehaald zou hebben want de bunkermuren zijn drie meter dik van gewapend beton. ‘De helft van de oppervlakte van het gebouw is muur en de andere helft verblijfsruimte voor de ca. 6 soldaten’, vertelt Sluiter.
Het bestuur van de stichting Museumbunker Alkmaar ’40-45 kreeg de bunker in 2018 in bruikleen en de gemeente die hen éénmalig € 4.000 voor opknapkosten schonk. ‘Wij troffen de verschillende ruimten vol puin aan, alleen nog de schoorsteen voor de potkachel die er ooit gestaan moet hebben, was er nog’. De stichting betaalt uit eigen middelen onderhoud, energie en zorgt voor de inrichting’, aldus Sluiter. ’De inventaris van het museum werden verworven door giften van burgers veelal in natura, ruil en een enkele aankoop.
Communicatiebunker
De tentoonstellingsruimten zijn gedempt verlicht en schept een sfeer van geheimzinnigheid. ‘Kleine kinderen vinden al die uniformen, wapens en verbindingsmiddelen soms best wel een beetje eng’, aldus Sluiter. Prominente aanwezig is de Duitse soldaat die met de toenmalige apparatuur twee keer per etmaal de verbindingen checkt met andere bunkers langs de kust. “Nee, gelukkig voor ons Nederlanders vond de invasie plaats op 6 juni in Normandië, Frankrijk.
Heeft Alkmaar dus niet gemerkt van de oorlog? ‘Net als bij jullie in Leiden heeft WO 11 veel littekens achtergelaten en biedt de geschiedenis aanknopingspunten voor de huidige tijd. Naast individuele bezoekers, ontvangen wij ook scholen. Er zijn wisselcollecties over incidenten, verzetsstrijders, Jodenvervolging, joodse kinderen die gered werden. De boodschap die blijft hangen bij de bezoekers na afloop zijn de gevolgen voor de inwoners van de bezetting door het totalitaire naziregiem.
